Ο,ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΔΑΤΕ ΣΤΑ ΙΜΙΑ - ΑΜΟΝΤΑΡΙΣΤΟ ΥΛΙΚΟ

Γιατί γίναμε διώκτες του γράμματος Ν;

ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΝΟΥ
Κάθε γράμμα του Ελληνικού Αλφαβήτου εκπέμπει ήχο και εικόνα. Κάθε λέξη τέθηκε από τους «Ονοματοθέτες», νομοθέτες θα τους λέγαμε σήμερα, με ακρίβεια και όχι τυχαία και έχει άμεση σχέση Αιτίας και Αιτιατού, μεταξύ Σημαίνοντος και Σημαινομένου.
Εάν πάμε δε στις Επιστήμες, τα παραδείγματα είναι ατελείωτα και άκρως διαφωτιστικά, αλλά και διδακτικά για τις επόμενες γενεές.
Το Ν συντονίζει τον εγκέφαλο. Σχετικά πρόσφατα (1996) στο Ιατρικό Περιοδικό MEDIZIN-JURNAL στην Γερμανία, δημοσιεύτηκε μία επιστημονική εργασία, σύμφωνα με την οποίαν: «Η εκφορά του γράμματος «Ν» μεταφέρει οξυγόνο στον εγκέφαλο και ότι δεν ήταν τυχαίο το γεγονός της τοποθέτησης του «Ν» στο μέσον ακριβώς του Αλφαβήτου – στο πρώτο Ελληνικό Αλφάβητο με τα 27 γράμματα».(Εκτός αυτού στο Χάρβαρντ, από ιατρικές έρευνες διαπιστώθηκε ότι η απαγγελία των Ομηρικών Επών στο πρωτότυπο, εκτός των άλλων, κάνει καλό στην καρδιά, ως αναπνευστική άσκηση.).

Και δικαιούμαι να ερωτήσω: Γιατί εμείς γίναμε διώκτες του «Ν»;
Γιατί θέλουμε να φτωχύνομε τον εγκέφαλο των επομένων γενεών στην χώρα μας;

Ως μάχιμος Εκπαιδευτικός και συγγραφέας επιστημονικού συγγράμματος (ΔΥΣΛΕΞΙΑ, Αθήνα 1994, Εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, 6η Έκδοση σήμερα), νομιμοποιούμαι να ερωτήσω, αλλά και να προτείνω στο τέλος: Η Ελληνική Γλώσσα έχει πάρει πλέον μία μορφή τέτοια που δεν έχει ανάγκη από άλλες ακρότητες.
Όμως αναρωτιέμαι: Είναι τυχαίο άραγε που καταργήσαμε το γράμμα «Ν» στο τέλος των λέξεων και τα σχολικά μας βιβλία γράφουν το «εμβαδό » (!), αντί το εμβαδόν! (Στα σχολικά βοηθήματα όμως διαβάζομε « το εμβαδόΝ », δηλ. εκεί διατηρείται το Ν, ενώ το επίσημο κράτος στα βιβλία (ΥΠΕΠΘ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο) το έχουν καταργήσει !!
Για ποιον λόγο αυτή η ακρότητα: Για ποιον λόγο επίσημα διδάσκομε στα σχολεία μας κανόνες που κατασκευάστηκαν αυθαίρετα, π.χ. χθες συνάντησα το Δήμαρχο (το φίλο, το Σύμβουλο κλπ. κλπ.).
Το γράμμα Ν είναι οργανικό και όταν το κόβομε πονάει. Είναι σαν να κόβομε το δακτυλάκι μας.. Εάν κάποιος αντιτείνει ότι αυτό είναι μία ασήμαντη λεπτομέρεια, θα πρέπει να του πούμε ότι «η λεπτομέρεια κρατάει τον Παρθενώνα»!
Να θυμίσω όμως εδώ και το ωραίο, ειρωνικό κείμενο του Οδ. Ελύτη τότε «ΓΙΑ ΜΙΑΝ ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ», όπου καταλήγει : «Κανένας Ηρώδης δεν θα τολμούσε να διατάξει τέτοια γενοκτονία, όπως αυτή του τελικού -Ν-, εκτός κι αν του’ λειπε η οπτική του ήχου.» Ο Γ. Ρίτσος έγραψε επίσης: «Και οι λέξεις φλέβες είναι. Μέσα τους αίμα κυλάει.».
Δυστυχώς, όμως, διαπιστώνομε σήμερα ότι μετά το Νι, έρχεται και η σειρά του τελικού Σίγμα (Σ). Κάποιοι δημοσιογράφοι στα κανάλια λένε κιόλας: «η μέθοδο», η «οδό», «η πλήρη! ένταξη» (!) κ.τ.ο. Καλλιεργούν έτσι αυθαίρετα ένα αρνητικό γλωσσικό πρότυπο στους νέους μας με την τεράστια δύναμη των ΜΜΕ και το σχολείο ανήμπορο να αντιδράσει, αλλά και την κοινωνία παθητικά να δέχεται ως περίπου μοιραία την εξέλιξη αυτή.
Μετά από όλα αυτά διατυπώνω την εξής άποψη και καταθέτω στο Συνέδριό σας την δική μου «Θεωρία» για το εν λόγω ζήτημα: Διεθνώς μελετάται η μοναδική μουσικότητα της Ελληνικής Γλώσσας και ο αντίκτυπός της στην πνευματική διαύγεια του ανθρώπου. Το γράμμα «Ν» διεγείρει τον εγκέφαλο θετικά και ενεργοποιεί τον άνθρωπο να σκέφτεται σωστά. Το τελικό Σίγμα ηρεμεί τον άνθρωπο. Αυτό το δέχεται και η σύγχρονη Ψυχιατρική. Οι Αρχαίοι Έλληνες τα εγνώριζαν όλα αυτά και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι μόνον εμείς οι Έλληνες λέμε «Τα είπα με το Νι και με το Σίγμα» και δεν λέμε με άλλα γράμματα, (παρ΄όλο που έχομε στις καταλήξεις των λέξεων και άλλα γράμματα), διότι το Νι ενεργοποιεί το μυαλό μας να σκεφθούμε σωστά και το Σίγμα ηρεμεί την ψυχή μας, αφού μιλήσουμε δημόσια ή ιδιωτικά.
Η σύγχρονη Ψυχογλωσσολογία δέχεται ότι η Γλώσσα και η Σκέψη γεννιούνται ταυτόχρονα και εξελίσσονται παράλληλα και συνιστούν ανά πάσα στιγμή μία αξεχώριστη ενότητα.
Η Γλώσσα ενσαρκώνει την Σκέψη και η Σκέψη ουσιώνεται σε Γλώσσα. Είναι ένα νόμισμα με τις δύο όψεις του. Δεν μπορεί να υπάρχει η μία πλευρά, χωρίς την άλλη. Δεν μπορούσε να υπάρξει Ελληνική Σκέψη χωρίς την Ελληνική Γλώσσα.
Είναι γεγονός ότι η ποιότητα και ποσότητα «καταγραφών» στην Σκέψη προσδιορίζει και το νοητικό επίπεδο κάθε λαού. Επομένως και το νοητικό επίπεδο καθορίζει και την ικανότητα της δημιουργίας Πολιτισμού.
Το Ελληνικόν Αλφάβητον, στην πορεία των χιλιάδων ετών του ήταν αρχικά : Ιδεογραφικό, στη συνέχεια επινοήθηκε το Εικονογραφικό, έπειτα φθάσαμε στο Γραμμογραφικό, κατόπιν στο Συλλαβογραφικό (Γραμμική Α και Β) και τέλος καθιερώθηκε το ισχύον σήμερα Φθογγογραφικό, που είναι αξεπέραστο και στο οποίο οφείλεται η δημιουργία της Ελληνικής Γλώσσας και του Ελληνικού Οικουμενικού Πολιτισμού. Έχουμε χρέος να διαφυλάξουμε, ως κόρη οφθαλμού, την Ελληνική Γλώσσα και να αντισταθούμε στην κακοποίησή της.
[Σπύρος Μάρκου Διευθυντής 3ου Δημ. Σχολείου Λαρίσης, Πηγή: troktiko.eu]
Αποκάλυψη

Μακελειό 28-01-2013

Αυτή είναι η Αραβική Άνοιξη.Να την χαίρονται μερικοί-μερικοί:Βίασαν 19 γυναίκες στην επέτειο της Ταχρίρ!

Φριχτά βασανιστήρια πέρασαν τουλάχιστον 19 γυναίκες στα επεισόδια που σημειώθηκαν στην Αίγυπτο για τη δεύτερη επέτειο της εξέγερσης στην πλατεία Ταχρίρ του Καϊρου.
Η 25η Ιανουαρίου αποδείχτηκε ότι ήταν μία φριχτή ημέρα για μερικές κοπέλες που βρέθηκαν στην πλατεία Ταχρίρ: Μία 19χρονη βρέθηκε όχι μόνο βιασμένη, αλλά οι δράστες της είχαν κόψει τα γεννητικά όργανα με μαχαίρι, ενώ και πολλές άλλες κοπέλες μεταφέρθηκαν σε νοσοκομεία σε τραγική κατάσταση! Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, αναφέροντας ότι οι γυναίκες στην Αίγυπτο ζουν έναν εφιάλτη καθώς οι σεξουαλικές επιθέσεις είναι καθημερινό φαινόμενο.
Στις τελευταίες επιθέσεις της Ταχρίρ οι δράστες ξέφυγαν από κάθε όριο, καθώς βίαζαν και έκοβαν τα θύματα στη μέση του δρόμου, την ώρα που περίοικοι από τα μπαλκόνια τους φώναζαν και τους παρακάλαγαν να σταματήσουν!
Οι βιαστές χρησιμοποιούσαν όπλα, μαχαίρια και μπουκάλια στους βιασμούς, ενώ μαχαίρωσαν άντρα ανθρωπιστικής οργάνωσης που προσπάθησε να βοηθήσει ένα θύμα.
New World Order-Wake Up

Συγκλονιστικὴ μαρτυρία ἀπὸ βατραχάνθρωπο τῶν Ἰμίων

Εθνικά Θέματα-Ελλάδα

Λιάνα Κανέλλη – Αθάνατη Μαλβίνα: Η οικογένεια Σημίτη ήλθε στην Ελλάδα το 1903. Μαντέψτε από που…

Ακούστε τις αποκαλύψεις για τον Γερμανοτραφή Σημίτη και την συμμορία του. Η Λιάνα και η αξέχαστη Μαλβίνα εκδιώχθηκαν λυσσαλέα από το σύστημα των διεφθαρμένων, μαζί με τον “κομαντάντε” Μάρκο Μουζάκη. Ήταν οι μόνοι που μιλούσαν, που δεν λαδώθηκαν για να σιωπήσουν. Ανεξήγητα και απόκρυφα

Κάποιοι θέλουν οι Έλληνες να μην έχουμε ρίζες…

Παλαιότερα στο μάθημα της Ιστορίας διδασκόταν στα σχολεία, ότι οι Έλληνες ανήκουν στην Ινδοευρωπαϊκή ομοεθνία και η ελληνική γλώσσα είναι Ινδοευρωπαϊκή. Το δε ελληνικό αλφάβητο είναι φοινικικό.
Η ιστορική έρευνα, όμως, απέδειξε ότι ούτε εμείς είμαστε Ινδοευρωπαίοι, ούτε η γλώσσα μας είναι Ινδοευρωπαϊκή, ούτε και το αλφάβητό μας φοινικικό. Η θεωρία του Ινδοευρωπαϊσμού έχει τις ρίζες της στις αρχές του 19ου αιώνα.
Είναι εφεύρημα κυρίως των Γερμανών που η νικηφόρος γι’ αυτούς εξέλιξη των Ναπολεοντείων Πολέμων, συνέβαλε και αυτή στην έξαρση του γερμανικού εθνικισμού. Έπρεπε να βρεθεί ένα έθνος Αρίων, που με τα χαρακτηριστικά του, ανάμεσα σ’ αυτά και η γλώσσα να υπερέχει των άλλων. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η θεωρία του Χίτλερ περί Αρίας Φυλής προϋπήρχε. Δεν την επινόησε αυτός. Απλώς την αξιοποίησε για τους σκοπούς του. Όσον αφορά στην θεωρία περί Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας, πρέπει να πούμε ότι αυτή στηρίχτηκε στη συγγένεια των λέξεων που δηλώνουν πρόσωπα και πράγματα. Η ρίζα των λέξεων π.χ. μητέρα – μάνα – μαμά, πατέρας και πλήθους άλλων, είναι κοινή σ’ αυτές τις θεωρούμενες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες. Αντί, όμως, να αποδοθεί αυτή η συγγένεια στην πιο αρχαία από τις σωζόμενες σήμερα γλώσσες, στην Ελληνική, εφευρέθηκε η θεωρία του Ινδοευρωπαϊσμού και της Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας, για να λύσει το πρόβλημα. Δεν ήταν δυνατό οι Γερμανοί να αποδώσουν πρωτεία στους Έλληνες και το Ελληνικό πνεύμα, σε μια εποχή μάλιστα που η Ελλάδα δεν είχε κρατική οντότητα, δεν υπήρχε Ελληνικό Κράτος. Όλα αυτά συνέβαιναν πριν από το 1821. Και επιπλέον είναι γνωστό ότι με τον πολιτισμό μας προκαλούμε τον φθόνο.
Πιο έντονο είναι το φαινόμενο στην περίπτωση των Άγγλων. Οι Γερμανοί, όμως, επιστήμονες είναι οι πιο έγκυροι μελετητές και σχολιαστές της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Το θέμα της αδιάσπαστης ιστορικής συνέχειας των Ελλήνων έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προσπάθειες των κοσμοεξουσιαστών, που θέλουν να σπάσουν τις ρίζες της συνέχειας του ελληνικού έθνους μας. Γι’ αυτό και μας χωρίζουν σε προέλληνες και Έλληνες. Στη συνέχεια δε τους Έλληνες μας χωρίζουν σε αρχαίους Έλληνες και νέους Έλληνες. Αφαιρούν ακόμη και την Ελληνικότητα από το Βυζάντιο, μας θεωρούν αποτέλεσμα επιμειξιών κλπ. Aπώτερος σκοπός να μην έχουμε ρίζες, για να μην μπορεί το υπεραιωνόβιο και αειθαλές δένδρο του Ελληνισμού να βγάζει συνεχώς νέα κλαδιά, νέα φύλλα και να ανθίζει ιστορικά, πολιτικά, πολιτιστικά και να αποκτά συνεχώς νέες δυνάμεις.
Εμείς οι Έλληνες δεν είμαστε, όπως θέλουν κάποιοι, Ινδοευρωπαίοι. Είμαστε αυτόχθονες. Το αποδεικνύουν εκτός των άλλων και όλοι οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς, οι οποίοι αναφέρουν τους Έλληνες ως αυτόχθονες, ενώ αποκλείουν κάθε άποψη, που θέλει να έχουμε έλθει από αλλού ή να έχουμε αναμειχθεί με αυτούς που τάχα βρήκαμε εδώ και τους οποίους οι σύγχρονοι ονομάζουν λανθασμένα “προέλληνες” αντί για τον σωστό όρο “πρωτοέλληνες”. Ο όρος “προέλληνες” δεν υπάρχει στην αρχαία ελληνική γραμματεία, αντίθετα για τους Αρκάδες υπάρχει ο όρος “προσέλληνοι”, που σημαίνει ότι αυτοί υπήρχαν στην Αρκαδία πριν από την ύπαρξη της σελήνης. Επίσης οι Αθηναίοι κοσμούσαν τα μαλλιά και τα ενδύματά τους με “χρυσούς τέττιγες”, δηλαδή τζιτζίκια, ακριβώς για να δηλώσουν το αυτόχθονον. Τα τζιτζίκια, ως γνωστόν γεννούν τα αυγά τους στο έδαφος και όταν γεννώνται μοιάζουν σαν να τα γέννησε η ίδια η γη, διότι βγαίνουν από αυτήν (1). Οι περισσότεροι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς κάνουν λόγο για την αυτοχθονία των Ελλήνων και αποδεικνύεται η ιστορική αλήθεια και η Ινδοευρωπαϊκή απάτη.
Ο Περικλής στον «Επιτάφιο» γράφει: «Θα αρχίσω την ομιλία μου πρώτα από τους προγόνους μας… Καθ’ όσον, κατοικούντες οι ίδιοι πάντοτε μέχρι σήμερα την ίδια χώρα κατά τη διαδοχή των αλλεπαλλήλων γενεών, μας την παρέδωσαν ελεύθερη δια της ανδρείας τους».
Ο Ισοκράτης στον «Πανηγυρικό», 23-24 γράφει: «Γιατί εμείς κατοικούμε σ’ αυτήν την πόλη, χωρίς να διώξουμε άλλους από εδώ, ούτε την ευρήκαμε έρημη, ούτε έχουμε συγκεντρωθεί μιγάδες από πολλά έθνη, αλλά η καταγωγή μας είναι τόσο καλή και γνήσια, ώστε τη γη από την οποία γεννηθήκαμε, την ίδια κατέχουμε χωρίς καμιά διακοπή, επειδή είμαστε αυτόχθονες και μπορούμε να ονομάσουμε την πόλη με τα ίδια ονόματα που δίνει κάποιος στουςπλησιέστερους συγγενείς του».
Είναι μακροσκελής ο κατάλογος των αποσπασμάτων που αναφέρονται στο θέμα αυτό (πάνω από 200). Θα αναφέρω μόνον τι αποκάλυψε το σπήλαιο Καλαμπάκας. Το προϊστορικό σπήλαιο Θεόπετρας Καλαμπάκας θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους. Οι ανασκαφές στο σπήλαιο αυτό απέδειξαν ότι οι πολύ αρχαίοι κάτοικοι της Ελλάδος δεν προήλθαν από μετακινήσεις πληθυσμού κατά τη νεολιθική περίοδο. Έτσι, έχουμε και αρχαιολογική πιστοποίηση των αρχαίων ελληνικών κειμένων (Δημοσίευση του ΕΘΝΟΥΣ 17 Απριλίου 2002).
Άλλη σημαντικότερη μαρτυρία είναι το σπήλαιο Φράγχθι που ανακαλύφθηκε το 1967 από Αμερικανούς αρχαιολόγους. Βρίσκεται στην Ερμιονίδα της Αργολίδας. Αποκαλύπτεται ότι εκεί έζησαν άνθρωποι πριν από δεκαεφτά χιλιάδες χρόνια!..
Όλα αυτά αποδεικνύουν την αλήθεια ότι η πολιτική πολλές φορές παραποιεί την Ιστορία για να επιτύχει τους στόχους της. Έτσι, επί ενάμισυ αιώνα διδασκότανε λανθασμένα η Ινδοευρωπαϊκή προέλευση των Ελλήνων και της ελληνικής γλώσσας. Και όλα αυτά, για να βρεθεί ένα έθνος Αρίων που θα ήταν πρόγονοι των Γερμανών και έτσι θα υπερείχε η Γερμανία των άλλων εθνών…
Εκτός των παραπάνω, στους νεότερους χρόνους έχουμε και την ανθελληνική θεωρία του Γερμανού λόγιου Φαλμεράυερ (1830). Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή οι σημερινοί Έλληνες είναι απόγονοι Σλάβων και άλλων φυλών και δεν έχουν καμιά σχέση με τους αρχαίους Έλληνες. Οι κοσμοεξουσιαστές σήμερα πληρώνουν αδρά για να στηρίξουν με ξένα έντυπα, εφημερίδες, κανάλια και πένες «επιστημόνων» που δηλώνουν «ειδικοί ιστορικοί» και συνεχίζουν την προπαγάνδα.
Όμως, η επιστήμη σήμερα έχει και ένα άλλο ισχυρότατο όπλο στην έρευνα, όχι μόνον για την ιατρική αλλά και για την ιστορία. Είναι η αποκωδικοποίηση του DNA. Έτσι, οι ειδικοί επιστήμονες κατορθώνουν πλέον να λύσουν πολλά ιατρικά προβλήματα. Άνοιξαν το βιβλίο της ζωής, το οποίον δίνει απαντήσεις και σε θέματα ιστορικά, όπως είναι η απόδειξη γενετικώς, αν ένας λαός είναι αυτόχθων (η αυτοχθονία ενός λαού, όπως τώρα των Ελλήνων). Είκοσι οκτώ Πανεπιστήμια της Ευρώπης υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (Αγγλία) έκαναν έρευνες DNA για τους κατοίκους της Ευρώπης. Η έρευνα αυτή ήταν άκρως ενδιαφέρουσα, διότι απέδειξε ότι οι σημερινοί κάτοικοι της Ελλάδος είναι απ’ ευθείας απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων και μάλιστα ότι το μιτοχονδρικό DNA των Ελλήνων, που είναι αυτό, το οποίο κληροδοτείται από τη μητέρα στο παιδί, σε ποσοστό 70%, ανάγεται σε αυτόχθονες πληθυσμούς της παλαιολιθικής εποχής. Το δε υπόλοιπο 30% ανάγεται στη Νεολιθική εποχή (κατά τη συμβατική ιστορία η Νεολιθική εποχή τελειώνει περί το 3000 π.Χ.).
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» της 8ης Δεκεμβρίου 2006. Παρ’ όλα αυτά, ακριβώς, επειδή δεν αρέσει η αλήθεια σε κάποιους, επιδίδονται σε αφορισμούς και άλλα χονδροειδή και εντελώς αβάσιμα επιχειρήματα. Ό,τι όμως και να πουν, ό,τι και να κάνουν, η μέθοδος είναι αλάνθαστη και αποδεικνύει την αρχαιότητα των Ελλήνων από την παλαιολιθική εποχή, πολύ πριν από τους υποτιθέμενους και ανύπαρκτους Ινδοευρωπαίους! Το DNA των Ελλήνων δεν έχει επηρεασθεί ούτε από τους Σλάβους, ούτε από τους Τούρκους παρά τα 400 χρόνια δουλείας!..

Ερχόμαστε τώρα στο θέμα του αλφαβήτου. Εκείνοι που έπλασαν τον μύθο της Ινδοευρωπαϊκής προέλευσης των Ελλήνων, φρόντισαν να μας κάνουν να πιστέψουμε, ότι το ελληνικό αλφάβητο το έφεραν στην Ελλάδα οι Φοίνικες έμποροι και επομένως, είναι φοινικικό. Αλλά, η θεωρία αυτή έχει καταρρεύσει, εφόσον οι Φοίνικες εμφανίστηκαν στην ιστορία γύρω στο 1300 π.Χ., δηλαδή περίπου 4.500 χρόνια μετά από αυτό το σπουδαίο αρχαιολογικό εύρημα, το ενεπίγραφο κεραμικό, που βρέθηκε στην νησίδα Γιούρα των Βόρειων Σποράδων, σε ανασκαφή του αρχαιολόγου Αδαμάντιου Σαμψών.
Η αλήθεια με τους Φοίνικες είναι άλλη. Στην Παλαιά Διαθήκη μαθαίνουμε ότι στα νότια παράλια της Παλαιστίνης (σημερινή Γάζα) κατοικούσαν οι Φιλισταίοι, με τους οποίους οι Ισραηλίτες ερχότανε πολλές φορές σε σύγκρουση. Οι Φιλισταίοι αυτοί ήταν μετανάστες από την Κρήτη (αργότερα πήγαν εκεί και λίγοι Σπαρτιάτες). Επομένως, φθάνοντας εκεί οι Κρήτες μετέφεραν και το ελληνικό αλφάβητο της Κρήτης. Αν προσέξουμε το χάρτη της αρχαίας Παλαιστίνης και της Φοινίκης θα ιδούμε ότι βορειότερα από τους Φιλισταίους κατοικούσαν οι Φοίνικες. Ασφαλώς ήρθαν σε επικοινωνία με τους Φιλισταίους (Έλληνες). Πήραν από αυτούς το αλφάβητο και όταν οι Φοίνικες έμποροι εμπορεύονταν με τα βορειότερα λιμάνια της Ελλάδος μετέφεραν και το αλφάβητο, το οποίο θεωρήθηκε έτσι Φοινικικό… [Αθανάσιος Δέμος, Πρωϊνός Λόγος (1) Αντώνη Αντωνάκου «Έλληνες ΑΕΙ ΕΣΜΕΝ», σελ. 87.]
Ερμής Αγγελιοφόρος

ΜΑΚΕΛΕΙΟ 3 | 24-1-2013

Δυτικά αρνητικά στερεότυπα για τους Έλληνες από τον Μεσαίωνα έως σήμερα

Από το εξαιρετικό:Θέματα Ελληνικής Ιστορίας

Με τη ρωμαϊκή κατάκτηση ο ελληνικός κόσμος ήλθε ουσιαστικά για πρώτη φορά σε στενή επαφή με τον λατινικό, σε μια συνύπαρξη με πολλαπλές παραμέτρους. Πέρα όμως από την πολιτισμική ώσμωση μεταξύ των δύο πλευρών (αφενός τις επιδράσεις του ελληνικού πολιτισμού στον ρωμαϊκό και αφετέρου την πρόσληψη ρωμαϊκών πρακτικών και θεσμών από την Ανατολή μέσω της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας), οι δύο κόσμοι ήλθαν και σε σύγκρουση ήδη από τον πρώιμο Μεσαίωνα. Παρατηρήθηκαν μάλιστα ανταγωνισμοί και προστριβές σε εκκλησιαστικό επίπεδο μεταξύ Παλαιάς και Νέας Ρώμης, που οδήγησαν στο σχίσμα μεταξύ Ρωμαιοκαθολικών και Ορθοδόξων.

Οι σχέσεις μεταξύ Ανατολής – Δύσης επιδεινώθηκαν μετά τη μεγάλη μετανάστευση, που έλαβε χώρα από τον 3ο έως τον 5ο αι. μ.Χ., όταν τα γερμανικά φύλα κατέκλυσαν τη δυτική Ευρώπη και κατέλυσαν το δυτικό τμήμα της αυτοκρατορίας, καταλαμβάνοντας τη Ρώμη (476 μ.Χ.)(1). Παρά όμως τις επιδρομές, τις λεηλασίες και τις καταστροφές και στο ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας, τα γερμανικά φύλα δεν κατόρθωσαν να επιβληθούν και εκεί. Επιφανή μέλη της κωνσταντινουπολίτικης αριστοκρατίας συγκρότησαν το «Πανελλήνιον», έναν φορέα με έντονο αντιγερμανικό προσανατολισμό, που είχε ως στόχο την εκδίωξή τους από την περιοχή, κάτι που τελικά πραγματοποιήθηκε με τη λαϊκή εξέγερση του 400 μ.Χ. και την εξόντωση των Γότθων του πολεμάρχου Γαϊνά, που παρεπιδημούσαν στην Κωνσταντινούπολη(2).


Έκτοτε η βυζαντινή αυτοκρατορία θα συνεχίσει να βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τα γερμανικά φύλα και τις δυτικές ηγεμονίες, με αποκορύφωμα την ιδεολογική σύγκρουσή της με την αυτοκρατορία του Φράγκου ηγεμόνα Καρλομάγνου και των επιγόνων του, που διεκδικούσε για λογαριασμό της τον τίτλο της «ρωμαϊκής αυτοκρατορίας» (800 μ.Χ.). Θέλοντας μάλιστα να μονοπωλήσουν τον τίτλο αυτό, οι Δυτικοί ηγεμόνες αποκαλούσαν τον βυζαντινό αυτοκράτορα απλώς «βασιλέα των Ελλήνων»(3) και όχι «των Ρωμαίων», και αυτός με τη σειρά του αποκαλούσε τον αυτοκράτορα της Δύσεως απλώς «ρήγα»(4) και τους Φράγκους «γένος βαρβάρων»(5).

Ο Λιουτπράνδος της Κρεμώνας και η εικόνα του για τους Βυζαντινούς

Στο πλαίσιο των διπλωματικών επαφών μεταξύ των δύο πλευρών ο Γερμανός αυτοκράτορας Όθων Α΄ (962-973), ιδρυτής της μετέπειτα Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους, απέστειλε στην Κωνσταντινούπολη τον λομβαρδικής καταγωγής Λιουτπράνδο, επίσκοπο Κρεμώνας, ώστε να διαπραγματευτεί με τον αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά το συνοικέσιο του γιου του, Όθωνα Β΄, με την αρχοντοπούλα Θεοφανώ. Η κακή ωστόσο συμπεριφορά που φαίνεται ότι επέδειξαν οι βυζαντινές αρχές απέναντι στον Λιουτπράνδο, λόγω του ότι πήγε εκεί ως εκπρόσωπος του Γερμανού ηγεμόνα, ενός σφετεριστή της ρωμαϊκής νομιμότητας, τον εξόργισε και έγραψε μια άκρως εμπαθή και σφόδρα επικριτική αναφορά για το ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη με τον λατινικό τίτλο: “De Legatione Constantinopolitana”. Το κείμενο αυτό, το οποίο απηχούσε πιθανότατα όχι μόνο τις προσωπικές του απόψεις αλλά και τις επικρατούσες στον δυτικό κόσμο αντιλήψεις, θεωρείται χρήσιμο για την ανίχνευση των ριζών του δυτικού ανθελληνισμού6. Σε αυτό οι Έλληνες παρουσιάζονται ως: «επιπόλαιοι», «ανόητοι», «κόλακες», «φιλάργυροι», «δόλιοι», «απατεώνες», «αναξιόπιστοι», «ψεύτες», «προδότες» κ.ά.(7), κάτι που ερμηνεύεται υπό το πρίσμα κάποιων «συμπλεγμάτων κατωτερότητας» από τα οποία διακατέχονταν οι τότε Δυτικοί απέναντι στην ακμάζουσα ανατολική αυτοκρατορία(8).

Πιο συγκεκριμένα, κατά τον Λιουτπράνδο:
Ο Νικηφόρος είναι ένα πλάσμα πραγματικά τερατώδες, πυγμαίος με τεράστιο κεφάλι, με μάτια σαν του τυφλοπόντικα, με γενειάδα κοντή, πλατιά, πυκνή, ασπριδερή. Το μέτωπό του είναι ένα δάκτυλο πλατύ, η κόμη ατίθαση και άγρια στολίζει το άγριο πρόσωπο σαν να ήταν Ίοπας. Το δέρμα του είναι μαυριδερό σαν να ήταν Αιθίοπας. Είναι κοιλαράς με αδύνατους γλουτούς. Τα μπούτια είναι μεγάλα, δυσανάλογα με το κοντό του ανάστημα, τα πόδια του πλατιά. Φορούσε έναν παλιό χωριάτικο μανδύα, ξεφτισμένο και βρωμερό, και υποδήματα Σικυώνια. Ο λόγος του είναι θρασύς, αλλά ο νους του σαν της αλεπούς και σαv τον Οδυσσέα είναι επίορκος και ψευταράς(9). Επίσης, ο βυζαντινός αυτοκράτορας είναι: χωριάτης, κατσικοπόδαρος, κερατάς, γυναικωτός, μαλλιαρός, άξεστος, βάρβαρος, βάναυσος, «περπατά σαν γριά και έχει κατσικίσια μούρη»(10).

Συνεχίζοντας, ο Λιουτπράνδος αποφαίνεται:
Ο βασιλιάς των Ελλήνων είναι μαλλιαρός, φοράει χλαμύδα με μακριά μανίκια και γυναικείο μανδύα, είναι ψεύτης, απατεώνας, αδυσώπητος, πονηρή αλεπού, υπερόπτης, ψευδοταπεινόφρων, τσιγκούνης, πλεονέκτης, τρώει σκόρδο, κρεμμύδια και πράσα και πίνει βάλνιον. Απεναντίας, ο βασιλιάς των Φράγκων είναι καλοκουρεμένος, δεν φοράει γυναικεία ρούχα, σκεπάζει το κεφάλι του, είναι ειλικρινής, δεν εξαπατά κανέναν, είναι πολυεύσπλαχνος όταν πρέπει, αυστηρός όταν χρειάζεται, πάντα πραγματικά ταπεινόφρων, ποτέ του φιλάργυρος, δεν τρώει σκόρδο, κρεμμύδια και πράσα για να κάνει οικονομία στα ζώα(11).

Επίσης:
Ο αυτοκράτορας «εξαπατά […] και δεν λέει σε κανέναν την αλήθεια. Έπραξε όμως όπως πράττουν πάντα οι Έλληνες!»(12).
«Των Αργείων η πίστη αβέβαιη: Λατίνε πρόσεξε καλά. Μην τους πιστέψεις και μην ακούς τα λόγια τους. Για να κερδίσει το Άργος πόσο ψευδορκεί!»(13).
«Η ψεύδορκος Ελλάδα»(14).
«Των Δαναών τους δόλους και τούτους πάντες να κρίνετε από ένα και μόνο έγκλημα»(15).
«Πόσο είναι έτοιμοι οι Έλληνες να ορκιστούν στο κεφάλι κάποιου άλλου»(16).
«Ο τσιγκούνικος δείπνος τους αρχίζει και τελειώνει με μαρούλια, που κάποτε έκλειναν τους δείπνους των προγόνων τους»(17).

 Διαπιστώνεται λοιπόν στα τελευταία αυτά αποσπάσματα ότι γίνεται χρήση αρνητικών στερεοτύπων για τους Έλληνες, προερχομένων από τη ρωμαϊκή αρχαιότητα, τα οποία, όπως αποδεικνύεται, ήταν εν χρήσει και κατά τον Μεσαίωνα. Η τελευταία μάλιστα φράση, αν και καθόλου κολακευτική για τους Έλληνες, αποδεικνύει ότι οι Δυτικοί θεωρούσαν τους βυζαντινούς απογόνους των αρχαίων Ελλήνων, δεδομένου ότι τους αντιμετώπιζαν ως μια ενιαία οντότητα. Οι δε αρνητικοί χαρακτηρισμοί εναντίον των Ελλήνων και ιδίως κατά του βυζαντινού αυτοκράτορα είναι εμφανώς υπερβολικοί και αποπνέουν εμπάθεια(18).

 Έναν σχεδόν αιώνα λοιπόν προ του σχίσματος του 1054 διαπιστώνεται η ύπαρξη αρνητικών στερεοτύπων από την πλευρά των Δυτικών και δη των Γερμανών αναφορικά κυρίως με την αξιοπιστία των Ελλήνων και την εχθρότητά τους έναντι της Δύσεως. Από το 1054 και ύστερα θα προστεθεί στα παραπάνω και η μομφή του «σχισματικού» ή σπανιότερα του «αιρετικού», δεδομένου ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία δεν θεωρούσε τους Ορθοδόξους αιρετικούς, παρά μόνο σχισματικούς(19). Από τα τέλη δε του 11ου αιώνα, με τη διεξαγωγή της Α΄ Σταυροφορίας(20) και ιδίως μετά την κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από τα στρατεύματα της Δ΄ Σταυροφορίας, οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών θα επιδεινωθούν δραματικά(21). Οι ηττημένοι μάλιστα Έλληνες θα αντιμετωπίσουν, πέρα από την καταπίεση, και τη χλεύη των Δυτικών κατακτητών, που τους θεωρούσαν μεταξύ άλλων «λαό γραφιάδων»(22).

Το Χρονικόν του Μορέως και η εικόνα του για τους Έλληνες

Η αντιπαλότητα μεταξύ «Ρωμαίων» (Ελλήνων) και Φράγκων (μεσαιωνικών Γάλλων) αποτυπώνεται και στο Χρονικόν του Μορέως, κείμενο του 14ου αιώνα, γραμμένο πιθανότατα από κάποιον γασμούλο(23) της Πελοποννήσου (στ. 758-761, 769):

Τίς νὰ πιστέψῃ εἰς Ρωμαῖον εἰς λόγον εἴτε εἰς ὅρκον;
λέγουσιν ὅτι εἶναι Χριστιανοὶ καὶ στὸν Θεὸν πιστεύουν·
ἐμᾶς τοὺς Φράγκους μέμφονται, λέγουν, κατηγοροῦν μας,
σκύλους μᾶς ὀνομάζουσι, ἀτοί τους ἐπαινοῦνται […]
Ἀκούσατε τὲς αἵρεσες, τὲς ἔχουν οἱ Ρωμαῖοι(24).
Ἀκούσατε οἱ ἅπαντες, Φράγκοι τε καὶ Ρωμαῖοι,
ὅσοι πιστεύετε εἰς Χριστόν, τὸ βάφτισμα φορεῖτε,
ἐλᾶτε ἐδῶ νὰ ἀκούσετε ὑπόθεσιν μεγάλην,
τὴν κακοσύνην τῶν Ρωμαίων, τὴν ἀπιστίαν ὅπου ἔχουν.
Ποῖος νὰ θαρρέσῃ εἰς αὐτούς, ὅρκον νὰ τοὺς πιστέψῃ,
ἀφῶν τὸν Θεὸν οὐ σέβονται, ἀφέντη οὐκ ἀγαποῦσιν;
ὁ εἷς τὸν ἄλλον οὐκ ἀγαπᾷ μόνον μὲ πονηρίαν.
(στ. 724-730)(25).

Αναφορικά με το σχίσμα των δύο Εκκλησιών (1054), το Χρονικόν του Μορέως λέει:

Οἱ Φράγκοι γὰρ καὶ οἱ Ρωμαῖοι πίστιν μίαν ἐκρατοῦσαν·
τῆς οἰκουμένης οἱ ἀρχιερεῖς, Φράγκοι τε καὶ Ρωμαῖοι,
οἱ πατριάρχαι κ᾿ οἱ ἀρχιερεῖς οἱ πρῶτοι τῆς οἰκουμένης,
ἐπαῖρναν τὴν χειροτονίαν ἕκαστος ἀπὸ ἐκεῖνον,
ὅπου ἦτον Πάπας κι ἀρχιερεὺς εἰς τὸ σκαμνὶ τῆς Ρώμης.
Διαβόντα γὰρ χρόνοι πολλοὶ αὐτεῖνοι οἱ Ρωμαῖοι,
Ἕλληνες εἶχαν τὸ ὄνομα, οὕτως τοὺς ὠνομάζαν,
– πολλὰ ἦσαν ἀλαζονικοί, ἀκομὴ τὸ κρατοῦσιν –
ἀπὸ τὴν Ρώμη ἀπήρασιν τὸ ὄνομα τῶν Ρωμαίων.
Ἀπ᾿ αὔτης τῆς ἀλαζονείας, τὴν ἔπαρσιν ὅπου εἶχαν
ἀφήκασιν τὸν ὄρδιναν τῆς ἐκκλησίας τῆς Ρώμης,
καὶ στήκουν ὡς σχισματικοί, μόνι τὸ καῦχος ἔχουν.
Τηρήσετε, ἄρχοντες καλοί, τὴν ἀπιστίαν ὅπου ἔχουν·
λέγουν ὅτι εἶναι Χριστιανοί, καὶ ἀλήθειαν οὐ κρατοῦσιν·
τὸν ὅρκον τους οὐδὲν κρατοῦν, οὐδὲ Θεὸν φοβοῦνται·
μόνον τὸ βάφτισμα ἔχουσι τὸ τῆς χριστιανωσύνης.
(στ. 789-804)(26)

Στα παραπάνω αποσπάσματα είναι επίσης έκδηλη η αντιπάθεια των Φράγκων έναντι των μεσαιωνικών Ελλήνων, οι οποίοι παρόλα αυτά θεωρούνταν από τους Δυτικούς ως ένας λαός με ιστορικό βάθος, που έχει ως πρόγονούς του τους αρχαίους Έλληνες (στ. 794-795, 797). Στο πλαίσιο αυτό φαίνεται ότι κινείται και η ευρέως διαδεδομένη στη Δύση παράδοση της δήθεν τρωικής καταγωγής πολλών δυναστικών οίκων της Ευρώπης, που θεωρούσαν εαυτούς απογόνους του Αινεία, οικιστή της Ρώμης, και βεβαίως αντιπάλου όλων των βασιλέων των Αχαιών, των ομηρικών ηρώων του ελληνικού κόσμου, άρα και του Βυζαντίου(27). Λίγα χρόνια δε μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Οθωμανούς Τούρκους, στα τέλη του 15ου αιώνα, ο Γερμανός προσκυνητής μοναχός Felix Faber σημειώνει: «Οι Λατίνοι και οι Έλληνες αλληλομισούνται σε τέτοιο σημείο, που όλες οι χριστιανικές νίκες κατά των Τούρκων θα είναι μάταιες, αν δεν εξοντωθούν πρώτα οι Έλληνες»(28).

«Ανθελληνικά» στερεότυπα Δυτικών από τους Νεώτερους Χρόνους μέχρι και την Ελληνική Επανάσταση

Το παραπάνω αρνητικό για τους Έλληνες μοτίβο θα επαναληφθεί ώς έναν βαθμό και στα έργα Δυτικών περιηγητών που επισκέφθηκαν το Αιγαίο κατά τον 16ο, 17ο και 18ο αιώνα, όπως και σε αυτά διαφόρων Δυτικών αξιωματούχων. Επί παραδείγματι:
Ο Βενετός μοναχός Paolo Sarpi (1552-1623) αποκαλούσε τους Έλληνες «απίστους» και έλεγε ότι χρειάζονται «λίγο ψωμί και πολύ ξύλο» (“poco pane e molte bastonate”) και ότι θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως άγρια θηρία, να ταπεινώνονται συνεχώς και να εμποδίζονται από την εξάσκηση στα όπλα(29). Ο Ιταλός προσκυνητής Zuarllardo γράφει στα τέλη του 16ου αιώνα: «Δεν πρέπει να εμπιστεύεσαι πολύ τους Έλληνες. Είναι γνωστοί εχθροί μας»30. Ο Γάλλος περιηγητής του Αιγαίου Jean Thévenot (1633-1667) σημείωνε ότι «Οι Έλληνες είναι φιλάργυροι, άπιστοι, προδότες, παιδεραστές, άκρως εκδικητικοί, υποκριτές και πολύ δεισιδαίμονες», καθώς και ότι «μισούν τους Καθολικούς περισσότερο από τους Τούρκους»(31).

Ο Γάλλος Ιησουίτης Robert Saulger (1637-1709) αποκαλούσε τους ορθοδόξους κατοίκους των Κυκλάδων «σχισματικούς» και «δεισιδαίμονες»(32), ενώ θεωρούσε ότι οι Έλληνες «είναι υπερήφανοι όταν υπερτερούν, αλλά ταπεινοί όταν χάνουν και γίνονται εξ ανάγκης κάποτε ψεύτες»(33). Επίσης, «είναι πανούργοι, λίγο φιλαλήθεις και ασταθείς στη φιλία τους. Γι’ αυτό στην Ανατολή θα σας κάνουν λόγο για την ελληνική απιστία ή θα σας πουν να πιστεύετε τα αντίθετα από εκείνα που λέγουν οι Έλληνες». Συμπληρώνει όμως ότι αυτά δεν ισχύουν για όλους, αφού γνώρισε στο Αρχιπέλαγος «πολλούς που ήταν εξαιρετικά ειλικρινείς, έντιμοι και σώφρονες»(34).
Θα πρέπει εδώ να υπογραμμιστεί, ότι τα παραπάνω αποσπάσματα δεν είναι τα αντιπροσωπευτικότερα των Δυτικών συγγραφέων που αναφέρονται στους ελληνορθόδοξους πληθυσμούς του Αιγαίου. Δεν είναι συνήθως ο ανθελληνισμός το πλέον κυρίαρχο στοιχείο στα κείμενά τους(35). Ωστόσο, η επανάληψη κατά τους Νεώτερους Χρόνους αρνητικών μεσαιωνικών στερεοτύπων για τους Έλληνες είναι κάτι που δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητο. Το φαινόμενο αυτό εντάσσεται προφανώς στο γενικότερο κλίμα της εποχής στον δυτικοευρωπαϊκό χώρο, όπου η εικόνα για τον Έλληνα δεν ήταν κατά κανόνα η θετικότερη(36). Αργότερα μόνο, με την εμφάνιση καλλιτεχνικών και ιδεολογικών ρευμάτων, όπως του Ρομαντισμού, θα αναζωπυρωθεί στη Δυτική Ευρώπη το ενδιαφέρον όχι μόνο για την αρχαία Ελλάδα, αλλά και για την τύχη των συγχρόνων, υποδούλων Ελλήνων. Πολλοί μάλιστα Δυτικοευρωπαίοι θα έλθουν ως εθελοντές να 

Βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΙ της Βαυαρίας

πολεμήσουν στο πλευρό των Ελλήνων κατά την Ελληνική Επανάσταση (1821-29), φαινόμενο που θα επαναληφθεί και στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, στις κρητικές επαναστάσεις του 1866 και του 1896(37), καθώς και στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο (1912-13)(38) , κυρίως από Ιταλούς Γαριβαλδίνους.

Από την άλλη, Δυτικοί ελληνιστές θα προαγάγουν σε σημαντικό βαθμό τα ελληνικά γράμματα (π.χ. ο Λουδοβίκος, βασιλιάς της Βαυαρίας και πατέρας του Όθωνα της Ελλάδος) και, παρά τη μονομερή εμμονή τους στην αρχαία Ελλάδα και την απόρριψη του βυζαντινού παρελθόντος, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως πραγματικοί και θερμοί φιλέλληνες, δεδομένης και της έμπρακτης στήριξής τους στον ελληνικό εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα(39). Δεν εξέλιπαν ωστόσο και περιπτώσεις άλλων Δυτικοευρωπαίων αρχαιολατρών, που ήταν ταυτόχρονα και σφοδροί μισέλληνες, όπως ο Ολλανδός Κορνήλιος de Pauw, ο Πρώσσος Jacob Salomon Bartholdy, οι Άγγλοι William Gell και Thomas Thorthon(40), καθώς και οι επίσης Άγγλοι Richard Chandler και Charles Perry, οι οποίοι υποστήριζαν ότι οι σύγχρονοι Έλληνες είναι «πολυμήχανος, πονηρός και πανούργος λαός» και ότι είναι «δόλιοι, απατεώνες και προδότες»(41). Ο πιο γνωστός πάντως διανοούμενος της κατηγορίας αυτής υπήρξε ο Αυστριακός Jakob Philipp Fallmerayer (1790-1861), ο οποίος μας έμεινε κυρίως γνωστός για τις θεωρίες του περί απουσίας οποιασδήποτε σχέσης μεταξύ των αρχαίων και των νεώτερων Ελλήνων(42). Επίσης, στα μέσα του 19ου αιώνα η εικόνα των Ελλήνων για μεγάλο τμήμα της δυτικοευρωπαϊκής κοινής γνώμης υπήρξε άκρως αρνητική, δεδομένης της απροθυμίας της Ελλάδας για συμπαράταξή της με τον δυτικό συνασπισμό, που εξεστράτευσε εναντίον της Ρωσίας κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου (1853-1856), αλλά και της αποστολής Ελλήνων εθελοντών στο πλευρό των Ρώσων(43). Η γενικότερη πάντως εικόνα των Δυτικών για τον ορθόδοξο κόσμο δεν ήταν κατά κανόνα και η καλύτερη, σε αντιδιαστολή π.χ. με την εικόνα που είχαν πολλοί στη Δύση για τη μουσουλμανική, πλην όμως συμμαχική τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Δυτικοευρωπαϊκά και ιδίως γερμανικά αρνητικά στερεότυπα
για τους Έλληνες (τέλη 19ου – αρχές 21ου αι.)

Η ενασχόληση με το αρχαίο ελληνικό παρελθόν και η προαγωγή των ελληνικών γραμμάτων θα συνεχιστεί πρωτίστως από τα γερμανικά μορφωτικά και ερευνητικά ιδρύματα και κατά τον 20ό αιώνα, ωστόσο η γεωπολιτική σύγκρουση ανάμεσα στις δύο χώρες, οι οποίες βρέθηκαν σε αντίθετα στρατόπεδα κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων, δεν θα ευνοήσει την εκδήλωση φιλελληνικών αισθημάτων και για τους σύγχρονους Έλληνες, παρόλο που δεν εξέλιπαν και αρκετές περιπτώσεις Γερμανών φιλελλήνων καθ’ όλο τον τελευταίο ενάμισι περίπου αιώνα. Ήδη από συστάσεως σχεδόν του γερμανικού κράτους, επί Bismarck (τέλη 19ου αι.), κάποιοι Έλληνες κατηγορούσαν τους Γερμανούς ότι στο πλαίσιο των γεωπολιτικών τους φιλοδοξιών επιθυμούσαν να διοικήσουν την Ελλάδα «ως επαρχία της Βαυαρίας», υπό το δόγμα του “Deutschland über Αlles”44. Σημειώνεται επίσης ότι ο σφιχτός εναγκαλισμός μεταξύ Γερμανίας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προ και κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου δεν ήταν άσχετος με τη συστηματική εξόντωση του μικρασιατικού Ελληνισμού από τους Νεοτούρκους, που έγινε κατόπιν σχεδιασμών και προτροπών Γερμανών αξιωματικών – συμβούλων τους, όπως π.χ. του Liman von Sanders πασά, που 

Liman von Sanders

αποκαλούσε τους Μικρασιάτες Έλληνες «εχθρικά στοιχεία, εμπνεόμενα με έξωθεν επαναστατικάς ιδέας», τα οποία θα έπρεπε να διωχθούν ανηλεώς(45). Κατά δε τη χιτλερική περίοδο υπάρχουν μαρτυρίες που αναφέρουν ότι οι Έλληνες κατηγορούνταν ως «τεμπέληδες, καφενόβιοι κι αεριτζήδες», τους οποίους οι Γερμανοί έλεγαν ότι θα υποχρεώσουν να εργάζονται «όπως ξέρουν αυτοί να βάζουνε τους σκλάβους να δουλεύουνε»(46). Σήμερα, 70 χρόνια μετά, το σκηνικό αυτό επαναλαμβάνεται κατά κάποιο τρόπο, με μια άλλη όμως μορφή. Η στρατιωτική εισβολή του Γ΄ Ράιχ στην Ελλάδα έχει κατά κοινή ομολογία αντικατασταθεί από τη γερμανική οικονομική διείσδυση, που φθάνει σε βαθμό υπονόμευσης της εθνικής μας κυριαρχίας, στο πλαίσιο μίας οιονεί ανασύστασης του γνωστού από τις δεκαετίες του ’30 και του ’40 «ζωτικού χώρου» της Γερμανίας (“Lebensraum”).

Επίσης, δημοσιεύματα του γερμανικού τύπου, κυρίως ευρείας λαϊκής κατανάλωσης, χαρακτηρίζουν τους Έλληνες «παράσιτα», «τεμπέληδες», «απατεώνες», «κλέφτες», «ψεύτες», «άχρηστους», «αναξιόπιστους», οι οποίοι θα πρέπει να τιμωρηθούν με σκληρά οικονομικά μέτρα ή και με την απώλεια τμήματος της εδαφικής τους επικράτειας (π.χ. κάποιων νησιών(47) ή ακόμη και της ίδιας της Ακρόπολης!(48), κατά προτίμηση προς όφελος της Τουρκίας(49). Παρόμοιου τύπου δημοσιεύματα έχουν εντοπιστεί και σε άλλες χώρες, όπως στη Δανία και σε άλλες σκανδιναβικές χώρες, δευτερευόντως στην Αγγλία και σπανιότερα στη Γαλλία(50), πρωτίστως όμως ίσως στην Ολλανδία, όπου, πέραν των παραπάνω, οι Έλληνες έχουν παρουσιαστεί και ως «εφευρέτες» του ομοφυλοφιλικού σεξ(51). Συχνά δε Έλληνες μετανάστες που διαβιούν στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη, κυρίως στον γερμανόφωνο χώρο και τη Σκανδιναβία, αντιμετωπίζουν τη χλεύη και τις υβριστικές επιθέσεις μιας όχι ασήμαντης μερίδας των εκεί ιθαγενών πληθυσμών(52).
Αυτού του είδους όμως η πολεμική δεν περιορίζεται μόνο έναντι των Ελλήνων, αν και ο λαός μας αποτελεί κατά το τελευταίο διάστημα την προμετωπίδα των λαών που αντιμετωπίζονται απαξιωτικά, κυρίως από κύκλους του προτεσταντικού Βορρά. Λαοί κυρίως μεσογειακοί και καθολικοί, με όχι ιδιαίτερα μεγάλη έφεση στην οικονομική ανάπτυξη(53), αντιμετωπίζονται ως Ευρωπαίοι β΄ κατηγορίας, υφιστάμενοι αφενός τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης αφετέρου δε τη χλεύη κάποιων βορείων εταίρων τους στην Ευρώπη, που τους έχουν αποδώσει χαρακτηρισμούς, όπως του «οκνηρού», του «παρασίτου», του «γουρουνιού» κ.ά.(54), θεωρώντας παράλληλα ότι είναι «αμαρτωλοί», που θα πρέπει να «σωφρονιστούν»(55).

Η ύπαρξη των παραπάνω στερεοτύπων αποτελεί προφανώς προϊόν συνδυασμών διαφόρων παραμέτρων: αφενός των τρεχουσών πολιτικο-οικονομικών συνθηκών και αφετέρου της διαφορετικής ψυχοσύνθεσης, νοοτροπίας και ιστορικού και πολιτισμικού υποβάθρου μεταξύ των λαών της Ευρώπης. Φαίνεται λοιπόν ότι έχει κατά κάποιο τρόπο διαμορφωθεί στην Ευρώπη ένα ψυχολογικό χάσμα ανάμεσα στον προτεσταντικό Βορρά και τον καθολικό (και ελληνορθόδοξο) Νότο, κάτι που, όμως, λόγω της βαθμιαίας διάδοσης της οικονομικής κρίσης και βορείως των Άλπεων, αρχίζει και υποχωρεί, αν και ίσως όχι στον αναμενόμενο βαθμό.
Επιπλέον, το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μεν χώρα ευρωπαϊκή, όχι όμως και κατ’ ουσίαν δυτική(56), καθότι ορθόδοξη, φαίνεται ότι δεν δημιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη ιδιαίτερα φιλικών προς αυτήν αισθημάτων από την πλευρά δυτικών κύκλων που επηρεάζουν ώς ένα βαθμό την εκεί κοινή γνώμη, κάποιοι εκ των οποίων τη συνδέουν ή την ταυτίζουν με την εχθρική γι’ αυτούς Ρωσία(57), μιλώντας μάλιστα για «σλαβορθόδοξο» πολιτισμό(58), ενώ έχει γίνει λόγος και για την ύπαρξη μίας «ανίερης συμμαχίας»(59) ή ενός «άξονα του κακού» των ορθοδόξων Ελλήνων και των Σέρβων κατά την περίοδο των πολέμων της πρώην Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του ‘90 (60). Επίσης, στον γερμανικό τύπο της εποχής είχε ανασυρθεί από το χρονοντούλαπο της ιστορίας η θεωρία του Fallmerayer, για προφανείς λόγους, και κυκλοφορούσαν χάρτες που παρουσίαζαν την Ελλάδα ως ένα συνονθύλευμα λαών, με τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου να ανήκουν στην Τουρκία(61).
Ανάλογα βεβαίως φαινόμενα καχυποψίας και εχθρότητας απέναντι στους Δυτικούς, και δη τους Γερμανούς, έχουν παρατηρηθεί κατά το παρελθόν και από την πλευρά κάποιων Ελλήνων ορθοδόξων, δεδομένων των πολλών συσσωρευμένων αρνητικών τους εμπειριών από τη μακραίωνη συνύπαρξή τους με τον δυτικό κόσμο. Υπό το πρίσμα λοιπόν όλων των παραπάνω θα μπορούσε να ερμηνευθεί το φαινόμενο της ύπαρξης σήμερα στην Ευρώπη ορισμένων αρνητικών στερεοτύπων για τους Έλληνες, σε συνάρτηση βεβαίως και με το γενικότερο ιστορικό υπόβαθρο των σχέσεων του Ελληνισμού με τη Δύση.

Ωστόσο, οι λαοί της Δύσης, μεταξύ των οποίων και τμήματα των πληθυσμών του ευρωπαϊκού βορρά(62), αρχίζουν και αντιλαμβάνονται πλέον τα πραγματικά αίτια της σημερινής παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, αναπτύσσοντας μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις φιλελληνικά αισθήματα, ακόμη και φιλελληνική δράση: π.χ. το κίνημα “Je suis Grec” («Είμαι Έλληνας») (63), που έχει αναπτυχθεί στη Νάντη της Γαλλίας από τα τέλη του 2011, το οποίο έχει εξαπλωθεί και σε άλλες χώρες, αποτελεί το πρώτο ίσως σημαντικό παράδειγμα στην Ευρώπη κινήματος αλληλεγγύης προς τον ελληνικό λαό. Επίσης, από τον Φεβρουάριο του 2012 Ιταλοί δήμαρχοι προσφέρουν συμβολικά τον μισθό τους υπέρ του ελληνικού λαού, στο πλαίσιο της φιλελληνικής κίνησης αλληλεγγύης “Magna Grecia” («Μεγάλη Ελλάδα»)(64).

O ελληνικός πολιτισμός και οι πανανθρώπινες αξίες τις οποίες αυτός πρεσβεύει μπορούν να αποτελέσουν μια ρεαλιστική, εναλλακτική, οικουμενικού χαρακτήρα πρόταση απέναντι στο ατομοκεντρικό προτεσταντικό αξιακό σύστημα και την εργαλειακή αγγλοσαξωνική σκέψη, προϊόν της οποίας αποτελεί το κυρίαρχο σήμερα ανθρωποβόρο κοινωνικο-οικονομικό νεοφιλελεύθερο μοντέλο του προτάγματος του ατομικού κέρδους. Η πάλη λοιπόν σήμερα δεν γίνεται ανάμεσα στους Έλληνες και στους Δυτικούς, αλλά ανάμεσα στους λαούς και στους παγκόσμιους οικονομικούς ολιγάρχες και δυνάστες τους. Το αίτημα για επιστροφή στις αξίες του ελληνικού πολιτισμού φαντάζει πλέον ολοένα και πιο επιτακτικό για ολόκληρη την ανθρωπότητα, κάτι που συντελεί στο να έλθουν πιο κοντά οι Έλληνες με τους λαούς της Εσπερίας, αντιπαρερχόμενοι τις όποιες προκαταλήψεις και τα πάθη του παρελθόντος.
Ιστορικά Θέματα

Γιατί δεν υπάρχουν πολλά μνημεία στη Σπάρτη;

Μια απίστευτη βαρβαρότητα.
Πως εξαφανίστηκε η αρχαία Σπάρτη. Θησαυροί της αρχαίας ελληνικής τέχνης καταστραφήκαν και λεηλατηθήκαν, όπως είναι γνωστό, από ρωμαίους, φράγκους σταυροφόρους, από τον ενετό στρατηγό Μοροζινι και από τον Άγγλο (Σκωτο για την ακρίβεια) Έλγιν.
Εξίσου μεγάλη…. καταστροφή επήλθε από περιηγητές και απεσταλμένους μουσείων, πανεπιστημίων και βασιλιάδων της Ευρώπης, που ηλθαν στην Ελλάδα στους χρόνους της τουρκοκρατίας, για να αποθησαυρίσουν νομίσματα, χειρόγραφα, επιγραφές και έργα τέχνης.
Όλους αυτούς υπέρβαλε σε απληστία και σε καταστροφές που προκάλεσε στους προγονικούς θησαυρούς της Ελλάδας ο αββας Michel Fourmont (1690/1746), απεσταλμένος του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου IE’. Ο αββάς Fourmont ξεπερνάει και τον Έλγιν όσο αφορά στο βάναυσο τρόπο της καταστροφής των μνημείων, που κυριολεκτικά αφάνισε, αλλά και στον απίστευτο αριθμό των αρχαιοτήτων που κατάστρεψε.
Στην προσπάθειά του να φανεί αρεστός στο βασιλιά του και να εξασφαλίσει αποκλειστικά για εκείνον μονό το δικαίωμα της μελέτης και της ερευνάς επιγραφών και μνημείων, μετά την καταγραφή τους επιδιδόταν με, παρανοϊκή στην κυριολεξία, μανία στην καταστροφή τους επιχαίροντας μάλιστα γι” αυτήν. Ο Fourmont αναζήτησε επιγραφές στην Αθηνά, στη Σαλαμίνα, στα Μέγαρα και στην Πελοπόννησο, οπού διείσδυσε ακόμη και στα αγριότερα μέρη της Μάνης.
Ο ίδιος ομολογεί σε χειρόγραφο του, που σώζεται μαζί με το ημερολόγιο του, ότι συγκέντρωσε πάνω από 1.500 επιγραφές στην περιήγηση του το 1729 στην Ελλάδα. Σε επιστολή του προς τον κόμη Maurepas, o Fourmont καυχιέται ότι κατέστρεψε(!) τις επιγραφές, για να μην αντιγραφούν από μελλοντικό περιηγητή!!! (…)(…) Όσα γραφεί ο fourmont για την καταστροφή που έκανε στη Σπαρτή εξηγούν και τη σπανιότητα των αρχαιοτήτων σήμερα στη φημισμένη πόλη.
Σημειώνει λοιπόν ο αββας τα εξής απίστευτα: «επί 30 μέρες και πλέον 30, 40 και 60 εργάτες εκθεμελιώνουν, καταστρέφουν, εξαφανίζουν την πόλη της Σπάρτης. Μου υπολείπονται 4 μονό πύργοι να καταστρέψω… Προς το παρόν ασχολούμαι με την καταστροφή των τελευταίων αρχαιοτήτων της Σπάρτης. Καταλαβαίνετε (αποτείνεται στο Maurepas) τι χαρά δοκιμάζω(!). Αλλά να η Μαντινεία, η Στυμφαλία, η Τεγέα και ιδιαίτερα η Νεμέα και η Ολυμπία αξίζουν την εκ βάθους εκθεμελίωση. (!!!!!!!!!)Έκανα πολλές πορείες αναζητώντας αρχαίες πόλεις αυτής της χωράς και έχω καταστρέψει μερικές. Ανάμεσα τους την Τροιζηνα, την Ερμιόνη, την Τύρινθα (tyrins στο χειρόγραφο αντί tiryns), τη μισή ακρόπολη του Άργους, τη Φλιασιά, το φενέο… Εισέδυσα στη Μάνη.Εδώ και έξι εβδομάδες ασχολούμαι με την ολοκληρωτική καταστροφή της Σπάρτης! Γκρεμίζοντας τα τείχη, τους ναούς της, μην αφήνοντας πέτρα στην πέτρα θα κάνω και την τοποθεσία της άγνωστη στο μέλλον, για να την ξανακάνω εγώ γνωστή. Έτσι θα δοξάσω το ταξίδι μου. Δεν είναι αυτό κάτι;» .
Και πιο κάτω: «η Σπάρτη είναι η πέμπτη πόλη που κάτεσκαψα. Ασχολούμαι τώρα με την καταστροφή των βαθύτερων θεμελίων του ναού του Αμυκλαίου Απόλλωνα. Θα κατέστρεφα και άλλους αρχαίους τόπους το ίδιο εύκολα, αν με άφηναν. Τον πύργο τον γκρέμισα ολοκληρωτικά.».
Για την Τροιζήνα αναφέρει: «γκρέμισα ότι απέμεινε από τα οχυρά και τους ναούς της.».
Και με απίστευτη αφέλεια ομολογεί: «από τους περιηγητές που προηγήθηκαν δεν θυμάμαι να τόλμησε κανείς να κατεδαφίσει πύργους και άλλα μεγάλα κτίρια!» παρανοϊκός; ημιμαθής; φανατικός εχθρός του αρχαίου πνεύματος εξαιτίας και της ιδιότητας του ως κληρικού; δεν ξέρει κανείς την ακριβή απάντηση. Ίσως λίγο από όλα.Το βέβαιο ωστόσο είναι πως η καταστροφή που προκάλεσε είναι κολοσσιαία και σ” αυτήν οφείλεται η εξαφάνιση της αρχαίας Σπάρτης, της Τροιζήνας και της Ερμιόνης. Σύμφωνα με τα στοιχεία, που ο ίδιος δίνει, μόνο στη Σπάρτη πλήρωσε 1.200 ημερομίσθια για το γκρέμισμα των μνημείων και των κτιρίων που σώζονταν ακόμη.
Ανατριχιάζει κανείς με τη σκέψη ότι θα μπορούσε ο Fourmont να μεταφέρει το βαρβαρικό μένος στην Ολυμπία, που την επίσκεψη της μάλιστα είχε προγραμματίσει. Αλλά ανακλήθηκε, ευτυχώς, στη Γαλλία λίγο αργότερα. (…)
Αντιπληροφόρηση

ΜΑΚΕΛΕΙΟ 3 | 21-1-2013

Κηδεία μίσους a la πακιστανικά: Περιέφεραν ένα πτώμα ανενόχλητοι στο κέντρο της Αθήνας!

Σε μουσουλμανικό νεκροταφείο μετέτρεψαν το κέντρο της Αθήνας οι Πακιστανοί, για να κάνουν … κηδεία στην πλατεία Κοτζιά στον 27χρονο ομοεθνή τους που σκοτώθηκε σε επεισόδιο με δύο Έλληνες.
Οι ανατριχιαστικές σκηνές με το πτώμα να περιφέρεται στα χέρια των εκατοντάδων ισλαμιστών Πακιστανών (αλήθεια ελέγχθηκαν από την αστυνομία πόσοι από αυτούς διαβιούν νόμιμα στην Ελλάδα και πόσοι είναι λαθροεισβολείς;) και τον ιμάμη να ψέλνει ισλαμικούς ύμνους στο κέντρο όχι απλά μιας πόλης, αλλά ενός ολόκληρου Εθνους που πριν από 192 χρόνια πλήρωσε με ποταμούς αίματος τον αγώνα του κατά ακριβώς αυτών των ιμάμηδων, δημιούργησαν αλγεινή εντύπωση.
Από ποιον κρατικό φορέα ζήτησαν άδεια και ποιους τους επέτρεψε να περιφέρουν ένα πτώμα στη μέση της Αθήνας, στο πιο κεντρικό και πολυσύχναστο σημείο όπως είναι η πλατεία Κοτζιά; Ή απλά ήταν – για άλλη μία φορά - μια “καραμπινάτη” παραβίαση των ελληνικών νόμων από τους λαθροεισβολείς(γιατί ακόμα και οι νυν νομιμοποιημένη από αυτούς δεν νομίζουμε ότι μπήκαν στην Ελλάδα με αίτηση μετανάστευσης στην πρεσβεία μας στο Καράτσι…)
Η θέα του φερέτρου – ανοικτού στο μεγαλύτερο μέρος της τελετής – στη μέση της πλατείας Κοτζιάπροκαλεί ανατριχίλα και δέος, όχι τόσο από τη θέα του νεκρού, αλλά από τον ‘αέρα” που έχουν έναντι των κρατικών αρχών οι διάφοροι ιμάμηδες και “ηγέτες” των “λαθροκοινοτήτων”
Εν συνεχεία χιλιάδες αλλοδαποί οι οποίοι σε καμία περίπτωση δεν ελέγχθηκαν κατά την διάρκεια της πορείας από την αστυνομία για το αν διαβιούν νόμιμα στην Ελλάδα ή είναι παράνομοι λαθρομετανάστες, πραγματοποίησαν πορεία, μαζί με περίπου 1000 Έλληνες, διαμαρτυρόμενοι για την δολοφονία του Πακιστανού.
Και βέβαια οι δηλώσεις μίσους των Πακιστανών στα τηλεοπτικά δίκτυα κατά των “Φασιστών Ελλήνων”, περίσσεψαν…
To ότι πρέπει να αποδοθεί δικαιοσύνη για την δολοφονία του Πακιστανού, δεν τίθεται θέμα. Από την στιγμή που κριθούν ένοχοι οι δύο Έλληνες ως υπαίτιοι για τον θάνατό του, ο νόμος είναι νόμος και η τιμωρία τους πρέπει να είναι αυτή που προβλέπει ο νόμος.
Η αφαίρεση ανθρώπινης ζωής πέραν του ορίου της αυτοάμυνας, προστασίας της οικογένειας ή άλλων ανθρώπων και γενικότερα πρόληψης τέλεσης εγκλήματος ή της εμπόλεμης κατάστασης, δεν δικαιολογείται από τον ελληνοχριστιανικό πολιτισμό, όποιος εθνικότητας και αν είναι το θύμα και σε όποια θρησκεία και αν ανήκει.
Εκτός του ότι πρακτικά και εν προκειμένω, δίνουν δικαίωμα σε διάφορα εγχώρια και αλλοδαπά διαλυτικά στοιχεία “να βγουν κι από πάνω” και να μιλάνε για “ρατσισμό” και “ξενοφοβία” όταν η χώρα έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο σφαγείο Ελλήνων από αλλοδαπούς.
Αλλά πέραν αυτών, ποιος θα αποδώσει δικαιοσύνη και ποιος θα ξαναφέρει πίσω τους 45 Έλληνες που δολοφονήθηκαν από ξένους από την αρχή του 2012;
Ποιος θα ξαναφέρει στην ζωή τον Μανώλη Καντάρη που δολοφονήθηκε από τους Αφγανούς για να του πάρουν την κάμερα και να την πουλήσουν 100 ευρώ;
Ποιος θα εξηγήσει στο παιδί του Καντάρη όταν μεγαλώσει, γιατί σκοτώθηκε ο πατέρας του;
Ποιος θα βγάλει από το κώμα την 15χρονη Μυρτώ που βιάστηκε και μετά της έλιωσε το κεφάλι ο Πακιστανός στην Πάρο;
Για τις δυο γριούλες που έσφαξαν οι Γεωργιανοί στην Ξάνθη μέσα στο σπίτι τους για να τις ληστέψουν μόλις την περασμένη εβδομάδα, θα γίνει κάποια διαδήλωση;
Καμιά ιδέα από τους “αντιφασίστες” που συμμετείχαν στην χθεσινή διαδήλωση;
Εθνικά Θέματα-Ελλάδα

Σαμαράς: "με βλέπετε εμένα να έκανα εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας…;;;"

75η ΔΕΘ (20 Σεπ.2010)Σαμαράς:……. Με βλέπετε εμένα να έκανα αυτήν την εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας ή τη Νέα
Δημοκρατία; 
Θα ήμασταν το τελευταίο κόμμα που θα το δεχόταν.

Κι όμως κ. Σαμαρά, την Δευτέρα 14 Ιανουαρίου, με το ΦΕΚ 240 Α, παραιτούμενος από την ασυλία της χώρας έναντι των δανειστών της, αυτό ακριβώς κάνατε.

Στις 12 Δεκεμβρίου του 2012, εκδίδεται το ΦΕΚ 240 Α, στο οποίο περιλαμβάνεται η 3η δανειακή σύμβαση στην οποία, φυσικά, υπάρχει και πάλι ο όρος περί παραίτησης της ασυλίας της χώρας και της ΤτΕ, μόνο που αυτή τη φορά προστίθεται και το ΤΧΣ, ο οργανισμός δηλαδή που συστάθηκε ως ΝΠΙΔ, από το Ελληνικό Δημόσιο, με χρήματα του EFSF, με σκοπό τη χρηματοδότηση (ανακεφαλαιοποίηση) των ελληνικών, αλλά και των θυγατρικών των αλλοδαπών, τραπεζών.


Εθνικά Θέματα-Ελλάδα

ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑ > "ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΑΝ ΜΑΣ ΑΓΟΡΑΣΟΥΝ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ"

Εθνικά Θέματα-Ελλάδα

ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΕΝΙΖΕΛΟ > ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΤΙ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΑΜΥΝΑΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

Tεράστιο ζήτημα παράβασης στοιχειωδών κανόνων ασφάλειας της χώρας έθεσε από μόνο του για τον ... εαυτό του ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ε.Βενιζέλος, ομολογώντας ότι έχει "δανειστεί" και πιθανότατα έχει υπεξαιρέσει απόρρητα σχέδια άμυνας της χώρας: Είπε συγκεκριμένα ότι στο σπίτι του έχει αντίγραφα των σχεδίων άμυνας της χώρας, όπως είχε αντίγραφο με την λίστα Λαγκάρντ, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ε.Βενιζέλος!
Αυτό ομολόγησε ο ίδιος μιλώντας πριν λίγο στην Βουλή, θέτοντας άλλο, μεγαλύτερο ζήτημα: Δεν γνωρίζει ότι απαγορεύεται διά νόμου η διακίνηση εκτός του υπουργείου Εθνικής Άμυνας των σχεδίων άμυνας της χώρας;
Δεν γνωρίζει ότι υπάρχει ειδικός έλεγχος σε όλους όσους έχουν πρόσβαση σε απόρρητα σχέδια για να μην υπάρχει διαρροή των άκρως απόρρητων σχεδίων εκτός του υπουργείου και μάλιστα έλεγχος για να μην υπάρξει διαρροή σχεδίων με USB; "Μου λέτε γιατί πήρα αντίγραφο της λίστας στο σπίτι μου.
Γιατί να μην το πάρω; Μήπως δεν έχω ψηφιακή φωτοτυπία των αμυντικών σχεδίων της χώρας από τη θητεία μου στο υπ.Άμυνας; Βεβαίως και έχω. Πώς πήγαινα στο ΚΥΣΕΑ και στο ΝΑΤΟ;" είπε σε ένα εμβρόντητο Κοινοβούλιο θέτοντας τις βάσεις για μια νέα διαδικασία παραπομπής, βάσει της ίδιας του της ομολογίας.
Η αποστροφή αυτή στην ομιλία του προέδρου του ΠΑΣΟΚ αξιοποιήθηκε αμέσως από τον πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος διαδέχθηκε τον κ. Βενιζέλο στο βήμα της Βουλής. «Κρατάει αντίγραφο κρίσιμων ζητημάτων για την λειτουργία των αμυντικών σχεδίων της χώρας στο γραφείο του;», έθεσε επιτακτικά το ερώτημα ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρόσθεσε: «Και ειλικρινά αυτό που με ενοχλεί τόσο δεν είναι ότι παραδέχθηκε πως έχει στοιχεία φωτοτυπημένα της άμυνας, του αμυντικού χάρτη της χώρας αλλά ότι ενώ το έλεγε στη Βουλή από κάτω το κοινό χειροκροτούσε...». «Σε ποια άλλη χώρα της Ευρώπης θα συνέβαινε αυτό;», έκλεισε την αναφορά του στο θέμα ο κ. Τσίπρας.

Εθνικά Θέματα-Ελλάδα

ΜΑΚΕΛΕΙΟ 3 | 14-1-2013

Τα ίδια καραγκιοζιλίκια από Σκοπιανούς στο καρναβάλι του Vevchani

Θυμάστε τα περσινά καραγκιοζλίκια των Σκοπιανών, στο καρναβάλι του Vevchani, ε;
Τα ίδια έκαναν και φέτος, στο καρναβάλι που ξεκίνησε σήμερα και ολοκληρώνεται αύριο, με κηδεία της Ελλάδας κλπ.
Δείτε φωτο και βίντεο:σάτιρα, σάτιρα, αλλά την επεκτατικών διαθέσεων σημαία της "Ενωμένης Μακεδονίας", δεν την αποχωρίζονται ποτέ, οι Σκοπιανοί!

New World Order-Wake Up

“ΜΗΔΈΝ ΆΓΑΝ”

Αναρτήθηκε από Χρονολόγιο

Στην προμετωπίδα του ναού του Απόλλωνος στους Δελφούς, ανεγράφοντο εκατέρωθεν του ιερού γράμματος Ε τα δύο περίφημα Δελφικά παραγγέλματα του Χείλωνα του Λακεδαιμόνιου, γνώθι σ’ αυτόν και μηδέν άγαν.

Τα Δελφικά παραγγέλματα 147 συνολικά ήταν σύντομες ρήσεις προερχόμενες από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, χαραγμένα σε διάφορα σημεία στο ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς.

Σκοπός τους ήταν να εμπνεύσουν και να καθοδηγήσουν τον άνθρωπο, ώστε να πορευθεί στη ζωή του με ηθική – εντιμότητα και στις λίγες λέξεις τους είχαν συμπυκνώσει όλες τις αρετές και ευγενή αισθήματα.

Το μηδέν άγαν (τίποτα καθ’ υπερβολή) αποδίδει την κυριαρχούσα φιλοσοφία του Σπαρτιατικού πολιτισμού, η οποία πολλές φορές παραβλέπεται, ή τουλάχιστον δεν έχει αναλυθεί όσο οι αντίστοιχες πολεμικές αρετές.

Δεν αποτελεί μυστικό ότι ο Σπαρτιατικός πολιτισμός περιόριζε ή σε ορισμένες περιπτώσεις απαγόρευε επί παραδείγματι την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, την πολυφαγία, την αχαλίνωτη ερωτοτροπία κ.λ.π. Μέχρι το τέλος του πέμπτου αιώνα π.Χ., οι Σπαρτιάτες ήταν διαβόητοι για την λιτή διακόσμηση στα ρούχα και σπίτια τους. Εν τω μεταξύ η προτίμησή τους για τη μεστή, σαφή έκφραση και όχι την φλύαρη ευγλωττία, είχε προσδώσει πραγματική λατρεία στη περίφημη “Λακωνική έκφραση”. Η Σπαρτιατική περιφρόνηση στην υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ήταν διαβόητη μέχρι του σημείου να αποδώσουν την παράνοια του βασιλέα Κλεομένη I σε αυτήν. Όσον αφορά στην πολυφαγία ο Ξενοφών αναφέρει ότι οι νέοι της «αγωγής» λάμβαναν μικρές μερίδες, ενώ οι άνδρες στα συσσίτια ακολουθούσαν περιορισμένη διατροφή.
Σύμφωνα με τον Πλούταρχο ακόμα και οι ερωτικές σχέσεις ήσαν περιορισμένες στη Σπάρτη, με αποτέλεσμα οι νεόνυμφοι να αναγκάζονται να καταφεύγουν σε διάφορα τεχνάσματα προκειμένου να συνευρεθούν.

Οι περισσότεροι αρχαίοι σχολιαστές επαινούν την αρχαία Σπάρτη, καθότι στον πολιτισμό της κυριαρχούσε η φιλοσοφία του «αρκετό είναι το λίγο». Ο Ξενοφών ισχυρίζεται ότι οι λιτές μερίδες της «αγωγής» βοηθούσαν τους νέους να αναπτυχθούν και να αποκτήσουν ύψος, ενώ η συντηρητική διατροφή των «συσσιτίων» διατηρούσε το σωματότυπό τους, προλαμβάνοντας την παχυσαρκία.

Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι τα Σπαρτιατικά γαμήλια έθιμα βοηθούσαν να διατηρηθεί η αγάπη μεταξύ των νέων ζευγαριών, ενώ ο περιορισμός του αχαλίνωτου έρωτα διατηρούσε αμείωτο το ερωτικό ενδιαφέρον με αποτέλεσμα η Σπαρτιατική σεμνοτυφία να θεωρείται από τους φιλοσόφους αξιοθαύμαστη. Τα οφέλη της διδασκαλίας στα παιδιά περί της «αξίας της σιωπής» εγκωμιάστηκε ιδιαίτερα από τον Πλάτωνα και άλλους φιλοσόφους και ανέδειξε την «Λακωνική ομιλία».

Αντιθέτως οι σύγχρονοι σχολιαστές επικεντρώνουν τον σχολιασμό τους στην σκληρότητα της Σπαρτιατικής κοινωνίας. Η Σπάρτη συγκρίνεται συχνά με ολοκληρωτικές κοινωνίες στις οποίες η ελευθερία θυσιάζεται για τη συμμόρφωση και το κράτος είναι πανταχού παρόν. Δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στον αποχωρισμό των παιδιών από τους γονείς τους………..ως νέοι άνδρες περιορίζονται στους στρατώνες αντί να ζουν με τις συζύγους τους……….ως ενήλικες δεν έχουν την δυνατότητα επιλογής του επαγγέλματος………..και ως στρατιώτες προτιμούν να πεθάνουν παρά να υποχωρήσουν όταν βρεθούν σε δύσκολη θέση κατά τη διάρκεια της μάχης

Ωστόσο η νουθεσία του Χίλωνα στοχεύει τόσο στην υπερβολική σκληρότητα, βαρβαρότητα, ακαμψία, το μίσος και τη βία όσο και στην υπερβολική πολυτέλεια, το φαγητό ή το σεξ!……….το «τίποτα καθ’ υπερβολή» σημαίνει ακριβώς αυτό. Η Σπάρτη δεν ήταν κάποιο θεοκρατικό καθεστώς στο οποίο απαγορευόταν η ευχαρίστηση, η μουσική ο χορός και ο αθλητισμός. Αντιθέτως οι Σπαρτιάτες έδιναν την ίδια σημασία – αξία στη μουσική και τον χορό όσο έδιναν και στο πεδίο της μάχης.

Ακόμα και ο ίδιος ο πόλεμος δεν λατρευόταν, αλλά εθεωρείτο επικίνδυνο πάθος – όπως ακριβώς η βουλιμία και ο πόθος – πάθη τα οποία έπρεπε να ελέγχονται και αυτή η στάση συμβολίζεται σε ναό στον οποίο ο Άρης ήταν αλυσοδεμένος. Οι Σπαρτιάτες φοβόντουσαν έναν «θεό του πολέμου ασύδοτο» το ίδιο – αν όχι περισσότερο – από ό, τι φοβόντουσαν μια «ασύδοτη Αφροδίτη». Εξάλλου τα πρώτα δείγματα λατρείας της θεάς Αφροδίτης εντοπίσθηκαν στην Λακεδαίμονα (Κύθηρα) και σύμφωνα με ορισμένες πηγές οι Σπαρτιάτες την παραμονή της μάχης θυσίαζαν στον θεό Έρωτα και όχι στον Άρη.

Αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη απόδειξη ότι η Σπαρτιατική κοινωνία δεν ήταν ζοφερή είναι το γεγονός ότι η Σπάρτη είχε ναό αφιερωμένο στο γέλιο και την ευτυχία. Εξ όσων γνωρίζουμε καμία άλλη αρχαία πόλη – δεν μοιραζόταν αυτήν την ανοιχτή και σαφή λατρεία της ευτυχίας. Το γεγονός ότι η Σπάρτη είχε επίσης ναό αφιερωμένο στο φόβο αποτελεί λάθος να οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι Σπαρτιάτες “λάτρευαν” το φόβο, για τον απλούστατο λόγο ότι οι ναοί αφιερώνοντο σε όλες τις υπερφυσικές δυνάμεις τις οποίες οι θνητοί έπρεπε να σέβονται. Οι Σπαρτιάτες γνώριζαν ότι ο φόβος ήταν ισχυρός και μπορούσε να «πάρει τον έλεγχο ακόμη και της πιο γενναίας καρδιάς», ως εκ τούτου ήταν μια δύναμη υπολογίσιμη και σεβαστή το ίδιο όπως ο θάνατος. Η σημασία ύπαρξης ναού του γέλιου δείχνει ότι οι Σπαρτιάτες, όντας αποστασιοποιημένοι από την ελαφριά πλευρά της ζωής, την διασκέδαση και το χιούμορ, αναγνώριζαν τη δύναμη του γέλιου ισάξια με εκείνη του φόβου. Αντίθετα από οποιαδήποτε άλλη γνωστή αρχαία κοινωνία, αυτό τοποθετεί τις απολαβές της ζωής στο ίδιο επίπεδο με τις αναμφισβήτητα σκοτεινές δυνάμεις του θανάτου και φόβου.

©ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ/visaltis.blogspot

Ο Δημητράς, ο Βαλιανάτος και οι λοιποί κατάφεραν το δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να καταδικάσει την Ελλάδα για τον θρησκευτικό όρκο στα Δικαστήρια

Το γεγονός αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία όχι σαν κυρίως θέμα, αλλά για το ότι αποτελεί τον πρόδρομο των διώξεων κατά των θρησκευτικών ελευθεριών των Ελλήνων.
Είναι χρόνια η προσπάθεια αφαίρεσης των θρησκευτικών συμβόλων, από την ζωή της Ορθόδοξης Ελλάδας.Για το θέμα του θρησκευτικού όρκου στα Δικαστήρια τα τελευταία χρόνια, ούτως ή άλλως υπήρχε εδώ και χρόνια, η απόλυτη ελευθερία να αρνήσαι τον θρησκευτικό όρκο και να ορκίζεσαι με πολιτικό όρκο, στην τιμή και την υπόληψή σου.
Δημοσιεύουμε την καταδίκη της Ελλάδος από το δικαστήριο Ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το το newbeast.gr 8/1/2013.Η κατάργηση του υποχρεωτικού θρησκευτικού όρκου είχε τεθεί από το «Ελληνικό Παρατηρητήριο του Ελσίνκι» Για παραβίαση του δικαιώματος στη θρησκευτική ελευθερία καταδικάστηκε η Ελλάδα από το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, επειδή την περίοδο 2009-2010 οι μάρτυρες των δικαστηρίων υποχρεώνονταν να ορκίζονται στο Ευαγγέλιο.Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Ελλάδα, για παραβίαση των άρθρων 9 (θρησκευτική ελευθερία) και 13 (αποτελεσματικό ένδικο μέσο) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, λόγω της διαδικασίας καταγραφής προσωπικών στοιχείων και υποχρέωσης θρησκευτικού όρκου, κατά τα έτη 2009-2010, που καθιστούσαν υποχρεωτική για τους μάρτυρες των ελληνικών δικαστηρίων, τη δήλωση του θρησκεύματος.
Το θέμα της κατάργησης του υποχρεωτικού θρησκευτικού όρκου στα δικαστήρια είχαν θέσει, με την προσφυγή τους, οι Παναγιώτης Δημητράς, Αντρέα Τζίλμπερτ, Νικόλαος Μυλωνάς, Γρηγόρης Βαλλιανάτος, Ευαγγελία Βλάμη, Αντωνία Παπαδοπούλου, Ναυσικά Παπανικολάτου και Δημήτρης Τσαμπρούνης, μέλη της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Ελληνικό Παρατηρητήριο του Ελσίνκι». Σημειώνοντας ότι τα μέλη του «Ελληνικού Παρατηρητηρίου του Ελσίνκι» παραβρέθηκαν ως μάρτυρες υπεράσπισης σε 48 ποινικές υποθέσεις, που αφορούσαν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα, οι προσφεύγοντες υποστήριξαν ότι η υποχρέωση των μαρτύρων να ορκίζονται στο Ευαγγέλιο συνιστά παραβίαση του δικαιώματος στον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, του δικαιώματος στην ελευθερία της σκέψης, συνείδησης και θρησκείας των σχετικών διατάξεων της Σύμβασης, με τις οποίες απαγορεύονται οι διακρίσεις.
Εθνικά Θέματα-Ελλάδα

Sir Steven Runciman: Το Βυζάντιο κι εμείς

Από το έξοχο: Θέματα Ελληνικής Ιστορίας

Σερ Στήβεν Ράνσιμαν

«Σερ Στήβεν Ράνσιμαν: Χρειαζόμαστε την πνευματική μετριοφροσύνη»

  

Η συνέντευξη που ακολουθεί δόθηκε από το σερ Στήβεν Ράνσιμαν, στο Ελσισιλντς της Σκωτίας, στον πατρογονικό πύργο του, τον Οκτώβρη του 1994, για λογαριασμό της ΕΤ3, στις δημοσιογράφους Χρύσα Αράπογλου και Λαμπρινή Χ. Θωμά. Για τεχνικούς λόγους, δεν «βγήκε» ποτέ στον αέρα. Και οι δύο δημοσιογράφοι θεωρούν την συνέντευξη αυτή από τις πιο σημαντικές της καριέρας τους, μια και ανήκει στο είδος των «συζητήσεων» που σε διαμορφώνουν και δεν ξεχνάς ποτέ.

Δημοσιογράφος: Πώς νοιώθει ένας άνθρωπος που ασχολείται τόσα χρόνια με το Βυζάντιο; Κουραστήκατε;
Δύσκολο να απαντήσω. Το ενδιαφέρον μου ποτέ δεν εξανεμίστηκε. Όταν άρχισα να μελετώ το Βυζάντιο, υπήρχαν πολλοί λίγοι άνθρωποι σ' αυτήν τη χώρα (σ.σ. τη Μεγάλη Βρετανία) που ενδιαφέρονταν, έστω και ελάχιστα για το Βυζάντιο. Μ' αρέσει να πιστεύω πως «δημιούργησα» ενδιαφέρον για το Βυζάντιο. Αυτό που με ικανοποιεί, ιδιαίτερα σήμερα, είναι ότι πλέον υπάρχουν αρκετοί, πολλοί καλοί εκπρόσωποι (σ.σ. της σπουδής του Βυζαντίου) στη Βρετανία. Μπορώ να πω ότι αισθάνομαι πατρικά απέναντί τους. Είμαι ευτυχής, λοιπόν, που επέλεξα το Βυζάντιο ως το κύριο ιστορικό μου ενδιαφέρον.


Κι ήταν ελκυστικό για σας όλα αυτά τα χρόνια;
Πιστεύω πως κάθε γεγονός της ιστορίας, αν αρχίσεις να το μελετάς σε βάθος, μπορεί να γίνει συναρπαστικό. Το δε Βυζάντιο το βρίσκω εξαιρετικά συναρπαστικό, γιατί ήταν ένας αυθύπαρκτος πολιτισμός. Για να μελετήσεις το Βυζάντιο, πρέπει να μελετήσεις την τέχνη, να μελετήσεις τη θρησκεία, να μελετήσεις έναν ολόκληρο τρόπο ζωής, που είναι πολύ διαφορετικός από το σημερινό.

Καλύτερος ή χειρότερος;
Κοιτάξτε... Δεν είμαι σίγουρος αν θα μου άρεσε να ζήσω στους βυζαντινούς χρόνους. Δε θα μου άρεσε, λόγου χάριν, να αφήσω γένια. Ωστόσο, στο Βυζάντιο είχαν έναν τρόπο ζωής που ήταν καλύτερα δομημένος. Άλλωστε, όταν έχεις έντονο θρησκευτικό συναίσθημα, η ζωή σου «μορφοποιείται» κι είναι πολύ πιο ικανοποιητική από τη σημερινή, όπου κανείς δεν πιστεύει σε τίποτε αρκετά.

Άρα ήταν μία θρησκευτική Πολιτεία;
Ήταν ένας πολιτισμός, στον οποίο η θρησκεία αποτελούσε μέρος της ζωής.

Και στους έντεκα αυτούς αιώνες;
Νομίζω ότι ο κόσμος μιλά για το Βυζάντιο λες κι παρέμεινε το ίδιο, ένας πολιτισμός αμετάβλητος κατά την διάρκεια όλων αυτών των αιώνων. Είχε αλλάξει πολύ από την αρχή ως το τέλος του, αν και κάποια συγκεκριμένα βασικά στοιχεία κράτησαν σε όλη τη διάρκειά του όπως το θρησκευτικό αίσθημα. Μπορεί να διαφωνούσαν για θρησκευτικά ζητήματα αλλά πίστευαν όλοι, κι αυτό το αίσθημα είναι μόνιμο. Ο σεβασμός, η εκτίμηση στις τέχνες, ως εκείνες που ευχαριστούν το Θεό, κι αυτά διατηρήθηκαν. Κι έτσι, παρ' ότι οι μόδες άλλαζαν, η οικονομική κατάσταση άλλαζε, οι πολιτικές καταστάσεις άλλαζαν, υπήρχε μια ακεραιότητα, πολύ ενδιαφέρουσα μέσα στο σύνολο.

Μιλάμε για θρησκεία κι ηθική. Το Βυζάντιο πολλοί το θεωρούν μία περίοδο πολέμων, δολοφονιών, δολοπλοκιών, «βυζαντινισμών» που ουδεμία σχέση είχε με την ηθική.
Γίνονταν και τότε πολλοί φόνοι, αλλά δεν υπάρχει περίοδος της ιστορία που αυτοί να λείπουν. Κάποτε έδινα μια διάλεξη στις Η.Π.Α., και στο ακροατήριό μου ήταν κι η κόρη του προέδρου Τζόνσον, που μελετούσε το Βυζάντιο. Ήρθε στη διάλεξη με δύο σωματοφύλακες, δύο σκληρούς κυρίους που την πρόσεχαν. Μου εξήγησε ότι αγαπούν τη βυζαντινή ιστορία, γιατί είναι γεμάτη φόνους, και φαντάζει σαν σχολικό μάθημα (homework). Είχα το τακτ να μη της πω ότι, ως τότε, το ποσοστό των αμερικανών προέδρων που είχαν δολοφονηθεί ήταν πολύ μεγαλύτερο σε σχέση με τα χρόνια ύπαρξης των Η.Π.Α. από το ποσοστό των δολοφονημένων βυζαντινών αυτοκρατόρων στη διάρκεια της αυτοκρατορίας. Οι άνθρωποι συνεχίζουν να δολοφονούν.

Γράφετε στο Βυζαντινό πολιτισμό ότι δεν υπήρχε θανατική ποινή στο Βυζάντιο.
Όντως, δεν σκότωναν. Και η μεγάλη διαφορά φαίνεται στους πρώτους χρόνους. Όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έγινε χριστιανική, μία από τις βασικότερες αλλαγές ήταν να σταματήσουν οι μονομαχίες, να μη πετούν πια ανθρώπους στα λιοντάρια, κι όλα τα σχετικά. Η αυτοκρατορία έγινε πολύ πιο ανθρωπιστική. Και πάντα, απέφευγαν όσο μπορούσαν τη θανατική ποινή. Κατά καιρούς, κάποιοι αυτοκράτορες κατέφευγαν σε αυτή, αλλά οι περισσότεροι χρησιμοποιούσαν ως εσχάτη τιμωρία, μια μέθοδο που σήμερα μας φαίνεται αποτρόπαια: τον ακρωτηριασμό κάποιας μορφής. Αλλά μου φαίνεται, ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα προτιμούσαν να τους κόψουν π.χ. ένα χέρι, παρά να τους θανατώσουν.

Υπάρχει εδώ και καιρό ένας διάλογος ανοικτός στην Ελλάδα. Υπάρχουν σύγχρονοι Έλληνες διανοούμενοι που υποστηρίζουν ότι το Βυζάντιο δεν αξίζει να μελετηθεί ιδιαίτερα, ότι δε δημιούργησε τίποτε, ότι είχε σχολιαστές των γραφών κι όχι διανοούμενους. Με μια φράση «δεν ήταν και τίποτε αξιομνημόνευτο».
Νομίζω ότι αυτοί οι Έλληνες είναι πολύ άδικοι με τους βυζαντινούς τους προγόνους. Δεν ήταν μια κοινωνία χωρίς διανοούμενους αρκεί να δεις τη δουλειά και την πρόοδο της βυζαντινής ιατρικής. Μπορεί να μη συμπαθεί κάποιος τη θρησκεία, αλλά μερικοί από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς όπως οι Καπαδόκες πατέρες, και πολλοί ακόμη, ως το Γρηγόριο τον Παλαμά, ήταν άνθρωποι μοναδικής πνευματικότητας... Υπήρχε έντονη διανόηση και πνευματική ζωή στο Βυζάντιο. Κυρίωςδε, στο τέλος των βυζαντινών χρόνων, π.χ. στην Παλαιοντολόγεια περίοδο. Είναι αρκετά περίεργο πως, την ώρα που η αυτοκρατορία συρρικνώνονταν η διανόηση ήταν πιο ανθηρή από ποτέ.

Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι δεν είχε τέχνη.
Τότε αυτοί δεν πρέπει να ξέρουν τίποτε από τέχνη. Η βυζαντινή τέχνη ήταν από τις μεγαλύτερες σχολές τέχνης παγκοσμίως. Κανένας αρχαίος Έλληνας δε θα μπορούσε να χτίσει την Αγία Σοφία, αυτό απαιτούσε πολύ βαθιά τεχνική γνώση. Κάποιοι, ξέρετε, υποστηρίζουν, ότι η βυζαντινή τέχνη είναι στατική. Δεν ήταν καθόλου στατική, αλλά ήταν μια σχολή τέχνης από τις σημαντικότερες στον κόσμο, που όσο περνά ο καιρός εκτιμάται όλο και περισσότερο, κι όσοι έλληνες διανοούμενοί σας λένε ότι το Βυζάντιο δε δημιούργησε τίποτε, είναι τυφλοί.

Άρα, όσοι χαρακτηρίζουν «απλή μίμηση κι αντιγραφή» τη βυζαντινή τέχνη, μάλλον σφάλλουν.
Αν κάνεις κάτι άριστα, μπορείς να το επαναλάβεις άριστα. Αλλά υπήρχαν πάντα διαφορές. Βλέποντας μια εικόνα, μπορούμε τη χρονολογήσουμε αν ήταν όλες ίδιες αυτό δε θα συνέβαινε. Υπάρχουν συγκεκριμένες παραδόσεις που διατηρούνταν, αλλά η τέχνη αυτή παρουσιάζει μεγάλες διαφορές από αιώνα σε αιώνα. «Κόλλησε» και παρέμεινε η ίδια μετά την πτώση της Τουρκοκρατίας, διότι έλειπαν από τη χώρα σας οι φωτισμένοι χορηγοί.* Η τέχνη των Παλαιολόγων είναι πολύ διαφορετική από την Ιουστινιάνεια. Φυσικά, είχε και αναλογίες, αλλά δεν ήταν μιμητική. Τα πράγματα είναι απλά: οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν, ξεκίνησαν με προκαταλήψεις εναντίον του. Δε γνωρίζουν τι κατόρθωσε, τι επετεύχθη.

Υποστηρίζεται από ορισμένους ότι το βυζάντιο δεν ήταν Ελληνικό και δεν αποτέλεσε κανενός είδους συνέχεια της αρχαίας Ελλάδας. Δεν είχε δημοκρατία, ή έστω δημοκρατικούς θεσμούς.
Δε νομίζω ότι οι σύγχρονοι έλληνες είναι περισσότερο έλληνες από τους βυζαντινούς. Μέσα στο χρόνο, μες στους αιώνες, οι φυλές δε μένουν καθαρές, υπάρχουν όμως ορισμένα χαρακτηριστικά των πολιτισμών που παραμένουν εθνικά. Οι βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν την ελληνική γλώσσα που άλλαξε λίγο, αλλά οι γλώσσες αλλάζουν ενδιαφέρονταν για τη φιλοσοφία και τη φιλοσοφική ζωή πάρα πολύ, ήταν μεν υπήκοοι ενός αυτοκράτορα, αλλά αυτός ο αυτοκράτορας έπρεπε να φέρεται σωστά, γιατί γίνονταν εύκολα λαϊκές εξεγέρσεις. Το χειρότερο που θα μπορούσαν να πουν για το Βυζάντιο είναι πως ήταν, μάλλον, ένα γραφειοκρατικό κράτος. Όμως είχε μια πολύ μορφωμένη γραφειοκρατία, πολύ πιο μορφωμένη από τους γραφειοκράτες του σημερινού κόσμου. Και, τι εννοείτε με τη λέξη «δημοκρατία»; Ήταν όλη η αρχαία Ελλάδα δημοκρατική; Όχι. Θα έλεγα στους Ελληνες που υποστηρίζουν κάτι τέτοιο, να διαβάσουν την ίδια τους την ιστορία, ειδικότερα της κλασσικής Ελλάδας. Εκεί, θα βρουν πολλά να κατακρίνουν... Ποτέ μου δεν κατάλαβα τι ακριβώς σημαίνει «δημοκρατία». Στα περισσότερα μέρη του κόσμου σήμερα, δημοκρατία σημαίνει να σε κυβερνούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι εφημερίδες, η τηλεόραση. Διότι, είναι θεμιτό να έχουμε αυτό που ονομάζεται «λαϊκή ψήφος» αλλά, από τη στιγμή που οι άνθρωποι δεν μπορούν να κρίνουν μόνοι τους κι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στο σύγχρονο κόσμο που δε σκέφτονται τότε μεταφέρουν την εξουσία στα χέρια όσων κατέχουν τα ΜΜΕ, οι οποίοι, με τη δύναμη που έχουν, θα έπρεπε να επιλέξουν το δύσκολο δρόμο και να μορφώσουν όλο τον κόσμο. Πολλοί εξ αυτών, όχι όλοι ευτυχώς, είναι ανεύθυνοι. Δημοκρατία μπορεί να υπάρξει μόνον εάν έχουμε ένα υψηλής μόρφωσης κοινό. Σε μία πόλη σαν την αρχαία Αθήνα υπήρχε δημοκρατία χωρίς να σκεφτόμαστε πως περνούσαν οι σκλάβοι ή οι γυναίκες, διότι οι άνδρες είχαν όλοι πολύ καλή μόρφωση. Συνήθως δεν εξέλεγαν τους κυβερνήτες τους, τραβούσαν κλήρο, σα να το άφηναν στα χέρια του Θεού καμία σχέση με τη βουλή των κοινοτήτων.

Υπήρχε κοινωνικό κράτος στο Βυζάντιο;
Η Εκκλησία έκανε πολλά για τους ανθρώπους. Το Βυζάντιο είχε πλήρη κοινωνική αίσθηση. Τα νοσοκομεία ήταν πολύ καλά, όπως και τα γηροκομεία, τα οποία ανήκαν κυρίως στην Εκκλησία, αλλά όχι μόνο σε αυτήν υπήρχαν και κρατικά. Ας μη ξεχνάμε ότι ένας από τους πιο υψηλόβαθμους αξιωματούχους του κράτους ήταν ο Ορφανοτρόφος. Σίγουρα η Εκκλησία έπαιξε βασικό κοινωνικό ρόλο. Δεν ήταν απλά ένα καθεστώς ερημιτών που κάθονταν στο Αγιον Όρος ήταν κι αυτό, αλλά υπήρχε ένα σύστημα από μοναστήρια στις πόλεις. Τα μοναστήρια φρόντιζαν τους Οίκους για τους γέροντες, των οποίων οι μοναχοί μόρφωναν τη νεολαία κυρίως τα αγόρια γιατί τα κορίτσια μορφώνονταν στο σπίτι και τα περισσότερα παρείχαν πολύ καλή μόρφωση. Τα κορίτσια του Βυζαντίου είχαν πολλές φορές καλύτερη παιδεία διότι «απολάμβαναν» περισσότερη ιδιωτική, προσοχή. Νομίζω ότι η βαθμολογία που θα δίναμε στο κοινωνικό έργο της Εκκλησίας, στο Βυζάντιο είναι ιδιαίτερα υψηλή.

Και η παιδεία τους, κατά το Μέγα Βασίλειο, όφειλε να στηρίζεται στον Όμηρο, τον «διδάσκαλο των αρετών».
Ήταν γνώστες της αρχαίας ελληνικής Γραμματείας. Είναι αξιομνημόνευτο, ωστόσο, ότι δεν έδιναν μεγάλη σημασία στους Αττικούς Τραγωδούς, αλλά στους λοιπούς ποιητές. Υπάρχει η διάσημη ιστορία μιας ελκυστικής κυρίας, φίλης ενός αυτοκράτορα, που μας διηγείται η Άννα Κομνηνή. Την ώρα που η κυρία περνούσε, κάποιος της φώναξε έναν ομηρικό στίχο, που μιλούσε για την Ελένη στην Τροία, κι εκείνη κατάλαβε το υπονοούμενο. Δεν υπήρχε κανείς λόγος να της εξηγήσει κάποιος, ποιανού ήταν οι στίχοι. Όλα ανεξαιρέτως τα αγόρια και τα κορίτσια ήξεραν τον Όμηρο. Η Άννα Κομνηνή δεν εξηγεί ποτέ τα σημεία στα οποία αναφέρεται στον Όμηρο, όλοι οι αναγνώστες της τα γνώριζαν.

Αμόρφωτοι, δεν υπήρχαν στο Βυζάντιο;
Άλλα ήταν τα προβλήματα της βυζαντινής γραμματείας. Ήταν τόσο καλοί γνώστες της αρχαίας ελληνικής γραμματείας ώστε επηρεάστηκαν στη διαμόρφωση της γλώσσας. Πολλοί ιστορικοί ήθελαν να γράψουν σαν τον Θουκυδίδη, δεν ήθελαν να γράψουν στη γλώσσα που τους ήταν πιο φυσική αλλά στην αρχαία. Η μεγάλη τραγωδία των βυζαντινών γραμμάτων ήταν η εξάρτησή της από την κλασσική γραμματεία. Όχι γιατί δεν γνώριζαν αρκετά, αλλά γιατί γνώριζαν πολύ περισσότερα από όσα ήταν απαραίτητα, για το δικό τους «δημιουργικό» καλό.

Θα θέλατε να ζείτε στο Βυζάντιο;
Δεν ξέρω αν προσωπικά θα ταίριαζα στην εποχή του Βυζαντίου. Αν ζούσα τότε, σκέφτομαι ότι θα αναπαυόμουν σε κάποιο μοναστήρι, ζώντας, όπως πολλοί μοναχοί ζούσαν, μια ζωή διανοούμενου, χωμένος στις θαυμάσιες βιβλιοθήκες που διέθεταν. Δε νομίζω πως θα ήθελα μια ζωή στη βυζαντινή πολιτική, αλλά, είναι πολύ δύσκολο να βρεις μια περίοδο στην παγκόσμια ιστορία στην οποία θα

Η βυζαντινή Αυτοκρατορία το 1025 μ.Χ.

ήθελες να ζήσεις... Όλα εξαρτώνται από το πολίτευμα, την κοινωνία, την τάξη στην οποία γεννιέσαι. Θα ήθελα να ζω στη Βρετανία του 18ου αιώνα αν είχα γεννηθεί αριστοκράτης, αλλιώς δε θα μου άρεσε καθόλου. Είναι πολύ δύσκολο να απαντηθεί το ερώτημά σας.

Η κατάσταση στη Βαλκανική σας ανησυχεί;
Με ενδιαφέρουν πολύ τα Βαλκάνια, είναι ένα μέρος του κόσμου που με «συντροφεύει» πολλά χρόνια, κι έτσι, φυσικά, και ενδιαφέρομαι και θλίβομαι. Δεν γνωρίζω τι μπορεί να φέρει το μέλλον. Ενα από τα πράγματα που με ενοχλεί ελαφρώς στα γηρατειά μου, είναι ότι, θα ήθελα να γνωρίσω τι θα συμβεί σε συγκεκριμένα μέρη του κόσμου και κυρίως στα Βαλκάνια σε μερικά χρόνια. Η Ελλάδα θα προχωρήσει, και από τις υπόλοιπες Βαλκανικές χώρες μάλλον και η Βουλγαρία. Αλλά για τη Ρουμανία και την Γιουγκοσλαβία... νοιώθω απελπισμένος όταν σκέφτομαι το μέλλον τους...

Μήπως τα Βαλκάνια πληρώνουν την ιστορία τους, σήμερα;
Κατά κάποιο τρόπο, ναι. Είναι μεγάλο πρόβλημα να έχεις μεγάλη ιστορία. Διότι, έχεις πολύ περισσότερες μνήμες από ότι μπορείς να σηκώσεις. Είναι μια τραγωδία στην περιοχή αυτές οι μνήμες, διότι έχεις να νοιαστείς για πάρα πολλά. Δεν κυλούν εύκολα τα πράγματα, λόγω της αρχαίας, με βαθιές ρίζες, μνήμης.

Πρόσφατα άνοιξε ένας παγκόσμιος διάλογος και στη χώρα σας για το κατά πόσον ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος θα είναι θρησκευτικός.
Ανησυχώ για συγκεκριμένες θρησκείες, με ανησυχούν οι εξτρεμιστές μουσουλμάνοι, οι οποίοι αποτελούν ένα πολύ ρεαλιστικό κίνδυνο για τον πολιτισμό, αλλά η θρησκεία χρειάζεται. Οι άνθρωποι θα νοιώσουν ευτυχέστεροι, λιγότερο χαμένοι, με τη θρησκεία σήμερα. Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορούμε να έχουμε μία παγκοσμία θρησκεία, και οι διάφορες θρησκείες ποτέ δε συμπάθησαν ιδιαιτέρως η μία την άλλη. Η φιλανθρωπία δεν καλύπτει και το γείτονα της διπλανής πόρτας, αν αυτός πρεσβεύει άλλη θρησκεία. Δεν νομίζω, δηλαδή, ότι η θρησκεία θα είναι η σωτηρία, αλλά δεν γνωρίζω και τίποτε που να μπορεί να είναι η σωτηρία. Με τον πληθυσμό να αυξάνεται, είναι πολύ δύσκολο να βελτιωθούν τα δεδομένα της εκπαίδευσης, σε παγκόσμια κλίμακα. Απλώς, ποτέ δε θα υπάρξουν αρκετοί δάσκαλοι στον κόσμο, τουλάχιστον μορφωμένοι δάσκαλοι. Φοβάμαι πως είμαι απαισιόδοξος.

Πώς βλέπετε την Ορθοδοξία μες σε αυτό τον κύκλο;
Έχω μεγάλο σεβασμό για τα χριστιανικά δόγματα, και κυρίως για την Ορθοδοξία, διότι μόνον η Ορθοδοξία αναγνωρίζει πως η θρησκεία είναι μυστήριο. Οι ρωμαιοκαθολικοί κι οι προτεστάντες θέλουν να τα εξηγήσουν όλα. Είναι άσκοπο να πιστεύεις σε μία θρησκεία, θεωρώντας ότι αυτή η θρησκεία θα σε βοηθήσει να τα καταλάβεις όλα. Ο σκοπός της θρησκείας είναι ακριβώς για να μας βοηθάει να κατανοήσουμε το γεγονός ότι δε μπορούμε να τα εξηγήσουμε όλα. Νομίζω πως η Ορθοδοξία συντηρεί αυτό το πολύτιμο αίσθημα του μυστηρίου.

Μα, χρειαζόμαστε το μυστήριο;
Το χρειαζόμαστε, χρειαζόμαστε αυτήν τη γνώση που λέει πως στο σύμπαν υπάρχουν πολύ περισσότερα από αυτά που μπορούμε να κατανοήσουμε. Χρειαζόμαστε την διανοητική μετριοφροσύνη, κι αυτή απουσιάζει, ειδικά μεταξύ των Δυτικών Εκκλησιαστικών ανδρών.

Αυτό είναι χαρακτηριστικό της σχέσης των ορθοδόξων με τους αγίους τους ο σεβασμός της ταπεινότητας. Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι αρκετοί άγιοι ανακατεύτηκαν στην πολιτική ή άσκησαν πολιτική;
Όλοι όσοι θέλουν να επηρεάσουν άλλους ανθρώπους ασκούν πολιτική, και είναι πολιτικοί. Πολιτική σημαίνει να προσπαθείς να οργανώσεις την Πόλιν με ένα νέο τρόπο σκέψης. Οι άγιοι είναι πολιτικοί. Ποτέ δεν πίστεψα ότι μπορείς να διαχωρίσεις την πίστη προς τους Αγίους από τη διανόηση. Επιστρέφω σε όσα είπα για τις εκκλησίες. Από τη στιγμή που προσπαθείς να εξηγήσεις τα πάντα, καταστρέφεις ουσιαστικά αυτό που θα έπρεπε να αποτελεί την ανθρώπινη διαίσθηση, αυτή που συνδέει τη διανόηση με τους αγίους και την αίσθηση του Θεού.

Διανόηση, πολιτική και πίστη στα Θεία, λοιπόν, μπορούν να βαδίζουν μαζί;
Αποτελεί παράδειγμα η πόλη σας, η Θεσσαλονίκη. Ήταν πολύ φημισμένη για τους διανοητές της, ειδικά στα ύστερα βυζαντινά χρόνια. Αλλά είχε και βοήθεια από τους στρατιωτικούς της που, όπως ο Άγιος Δημήτριος, που έρχονταν να τη σώσουν στη σωστή στιγμή. Η πίστη στους Αγίους σου δίνει κουράγιο να υπερασπιστείς την πόλη από τις επιθέσεις, όπως έκανε κι ο Αη Δημήτρης.

Πώς βλέπετε τις άλλες εκκλησίες;
Η ρωμαιοκαθολική εκκλησία ήταν πάντα και πολιτικό ίδρυμα, εκτός από θρησκευτικό, και πάντα ενδιαφερόταν για το νόμο. Πρέπει να θυμόμαστε πως, όταν η ρωμαϊκή αυτοκρατορία κατέρρευσε στη Δύση και ήρθαν τα βαρβαρικά βασίλεια, οι ρωμαίοι άρχοντες χάθηκαν αλλά οι εκκλησιαστικοί άνδρες παρέμειναν, κι ήταν κι οι μόνοι με ρωμαϊκή μόρφωση. Οπότε, αυτοί χρησιμοποιήθηκαν από τους βάρβαρους βασιλείς για να εφαρμόσουν το νόμο. Ετσι, η Δυτική Εκκλησία «ανακατεύτηκε» με το νόμο. Τον βλέπεις το νόμο στη ρωμαιοκαθολική Εκκλησία: θέλει να είναι όλα νομικά κατοχυρωμένα. Στο Βυζάντιο και είναι ενδιαφέρον πώς μετά την τουρκική κατάκτηση τα υποστρώματα παραμένουν η Εκκλησία ενδιαφέρεται μόνον για τον Κανόνα, το νόμο των γραφών. Δεν έχει την επιθυμία να καθορίσει τα πάντα. Στις δυτικές Εκκλησίες που αποσχίστηκαν από τη ρωμαιοκαθολική, η ανάγκη του νόμου, του απόλυτου καθορισμού, έχει κληρονομηθεί. Εχει πολύ ενδιαφέρον να μελετήσει κανείς και μελετώ εδώ και καιρό το διάλογο ανάμεσα στην Αγγλικανική Εκκλησία του 17ου αιώνα και την Ορθόδοξη. Οι Αγγλικανοί ήταν ιδιαίτερα ανάστατοι διότι δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι πίστευαν οι Ορθόδοξοι σχετικά με την μεταβολή του οίνου και του άρτου σε αίμα και σώμα. Οι Ορθόδοξοι έλεγαν «είναι μυστήριο, που δεν μπορούμε να κατανοήσουμε. Πιστεύουμε ότι γίνεται, αλλά το πώς δεν το γνωρίζουμε». Οι Αγγλικανοί όπως κι οι ρωμαιοκαθολικοί ήθελαν μια καθαρή εξήγηση. Αυτή είναι η τυπική διαφορά των Εκκλησιών και γι'αυτό ακριβώς αγαπώ τους Ορθοδόξους.

Τι γνώμη έχετε για τους νεοέλληνες;
Υπάρχει ακόμη ζωντανή στο λαό αυτή η γρήγορη κατανόηση των πραγμάτων και των καταστάσεων. Υπάρχει έντονη επίσης, η άλλη ποιότητα των Βυζαντινών: η ζωηρή περιέργεια. Και οι νεοέλληνες έχουν, όπως είχαν κι οι Βυζαντινοί, αντίληψη της σημασίας τους στην ιστορία του πολιτισμού. Ολα αυτά δείχνουν μία ιστορική ενότητα, άλλωστε κανείς λαός δεν διατηρεί όλα τα χαρακτηριστικά του απείραχτα. Πολλά εξαρτώνται από τη γλώσσα, που είναι ο καλύτερος τρόπος συντήρησης της παράδοσης. Η γραμματεία του Βυζαντίου πληγώθηκε από τη σχέση της με την αρχαία γραμματεία. Ευτυχώς, οι νεοέλληνες έχουν τη δημοτική που επέτρεψε στην νεοελληνική γραμματεία να προχωρήσει, να εξελιχθεί μ' έναν τρόπο που οι βυζαντινοί δεν κατάφεραν, με εξαίρεση την κρητική λογοτεχνία και το Διγενή. Τα μεγάλα βυζαντινά αριστουργήματα ήταν μάλλον λαϊκά.

...Βόλτα στον Κήπο και Ιστορίες Ποίησης**
Πρωτογνώρισα το Σεφέρη όταν ήμουν στην Ελλάδα, αμέσως μετά τον πόλεμο. Όταν ήρθε πρεσβευτής στο Λονδίνο, τον έβλεπα πολύ συχνά. Εκείνη την εποχή, περνούσα πολύ καιρό σε ένα νησί στη Δυτική Ακτή της Σκωτίας, με πολύ μαλακό κλίμα λόγω του Ρεύματος του Κόλπου. Μια αλέα με φοινικιές οδηγούσε στο σπίτι μου. Ήρθε κι έμεινε μαζί με τη γυναίκα του. Ο καιρός ήταν υπέροχος, όπως συμβαίνει συχνά εκεί, και μου είπε «Είναι πιο όμορφα κι από τα ελληνικά νησιά» κάτι πολύ ευγενικό εκ μέρους του. Είχαμε τακτική αλληλογραφία μέχρι το θάνατό του... Όταν έφυγε από το Λονδίνο για την Αθήνα, μου χάρισε την κάβα του, μια κάβα αποτελούμενη αποκλειστικά από ούζο και ρετσίνα. Ακόμη δεν έχω πιει όλο το ούζο, έχω... Είχε πει ότι 'Οι Κέλτες είναι οι ρωμιοί του Βορρά', ναι, το διασκέδαζε να κάνει τέτοια σχόλια. Αν κι εδώ έχει αρκετό δίκαιο...
Ο Καβάφης είναι από τους μεγαλύτερους ποιητές του κόσμου, και μάλιστα πρωτότυπος... Εκείνον που δε μπορώ να διαβάσω είναι ο Καζαντζάκης, τον γνώριζα προσωπικά, αλλά δεν μπορώ να τον διαβάσω, ποτέ δε μου άρεσε για να είμαι ειλικρινής. Μ' αρέσει ο Ελύτης και πότε πότε βρίσκω κάτι σημαντικό στο Σικελιανό. Τους νεώτερους δεν τους γνωρίζω, σταμάτησα να παρακολουθώ, κι όπως ξέρετε ανήκω σε μια πολύ παλιά γενιά.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
* Οι βυζαντινοί αγιογράφοι δε μας είναι γνωστοί, διότι ο δημιουργός του ναού θεωρούνταν ο χορηγός, εκείνος που έδινε τα χρήματα και βεβαίως είχε άποψη επί του συνόλου. Σε ελάχιστες περιπτώσεις γνωρίζουμε το όνομα ενός αγιογράφου ή αρχιτέκτονα, στους έντεκα αιώνες του Βυζαντίου, αλλά σχεδόν πάντα μας είναι γνωστό το όνομα του χορηγού.
** Ο σερ Στήβεν μας ξενάγησε στον κήπο του σπιτιού του, μετά τη συνέντευξη, μιλώντας ελεύθερα, για τους αγαπημένους Ελληνες φίλους του. Η κουβέντα ήταν σχεδόν ολόκληρη «off the record», εκτός των αποσπασμάτων που δημοσιεύονται εδώ, τα οποία εν γνώσει του ειπώθηκαν «on camera», καθώς μας έδειχνε το αρχαιότερο δέντρο του κήπου του.